ភាគទី១០៨
បច្ចនីយប្បដ្ឋាន
សូមនមស្ការ ចំពោះព្រះមានព្រះភាគ អរហន្តសម្មាសម្ពុទ្ធអង្គនោះ។
បច្ចនីយត្តិកប្បដ្ឋាន
នកុសលត្តិកៈ
[១] ធម៌មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ គឺខន្ធ៣ ជាអកុសល ជាអព្យាកតៈក្តី ចិត្តសមុដ្ឋានរូបក្តី អាស្រ័យនូវខន្ធ១ ជាអកុសល ជាអព្យាតកៈ ខន្ធ២ក្តី ចិត្តសមុដ្ឋានរូបក្តី អាស្រ័យនូវខន្ធ២។ ធម៌មិនមែនជាអកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសលក្តី មិនមែនជាអព្យាកតៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសលក្តី មិនមែនជាអកុសលក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។
[២] ធម៌មិនមែនជាអកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសលក្តី មិនមែនជាអព្យាកតៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសលក្តី មិនមែនជាអកុសលក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។
[៣] ធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសលក្តី មិនមែនជាអព្យាកតៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសលក្តី មិនមែនជាអព្យាកតៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសលក្តី មិនមែនជាអកុសលក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។
[៤] ធម៌មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនជាអព្យាកតៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនជាអព្យាកតៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនជាអព្យាកតៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសលក្តី មិនមែនជាអព្យាកតៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនជាអព្យាកតៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសលក្តី មិនមែនជាអកុសលក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនជាអព្យាកតៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។
[៥] ធម៌មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសលផង មិនមែនជាអព្យាកតៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសលផង មិនមែនជាអព្យាកតៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសលផង មិនមែនជាអព្យាកតៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសលក្តី មិនមែនជាអព្យាកតៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសលផង មិនមែនជាអព្យាកតៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសលក្តី មិនមែនជាអកុសលក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសលផង មិនមែនជាអព្យាកតៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។
[៦] ធម៌មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនជាអកុសលផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនជាអកុសលផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសលក្តី មិនមែនជាអកុសលក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនជាអកុសលផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[៧] ធម៌មិនមែនជាអកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះអារម្មណប្បច្ច័យ។
[៨] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ២៩ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ២៤ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ២៩។
សហជាតវារៈក្តី បច្ចយវារៈក្តី និស្សយវារៈក្តី សំសដ្ឋវារៈក្តី សម្បយុត្តវារៈក្តី ដូចគ្នានឹងបដិច្ចវារៈដែរ។
[៩] ធម៌មិនមែនជាកុសល ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាកុសល ដោយហេតុប្បច្ច័យ។
[១០] ធម៌មិនមែនជាកុសល ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាកុសល ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល ជាបច្ច័យនៃធម៌ មិនមែនជាអកុសល ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនជាអព្យាកតៈផង ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាអកុសលផង មិនមែនជាអព្យាកតៈផង ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនជាអកុសលផង ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។ ធម៌មិនមែនជាអកុសល ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាអកុសល ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។ ធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។ ធម៌មិនមែនជាកុសលក្តី មិនមែនជាអព្យាកតៈក្តី ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាកុសល ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។ ធម៌មិនមែនជាអកុសលក្តី មិនមែនជាអព្យាកតៈក្តី ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាកុសល ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។ ធម៌មិនមែនជាកុសលក្តី មិនមែនជាអកុសលក្តី ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាកុសល ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។
[១១] ធម៌មិនមែនជាកុសល ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាកុសល ដោយអធិបតិប្បច្ច័យ ជាបច្ច័យ ដោយអនន្តរប្បច្ច័យ សមនន្តរប្បច្ច័យ … សហជាតប្បច្ច័យ … អញ្ញមញ្ញប្បច្ច័យ … និស្សយប្បច្ច័យ … ឧបនិស្សយបច្ច័យ…។
[១២] … ជាបច្ច័យ ដោយបុរេជាតប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាអកុសល ដោយបុរេជាតប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនជាអកុសលផង ដោយបុរេជាតប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាអកុសល ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាអកុសល ដោយបុរេជាតប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសល ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាកុសល ដោយបុរេជាតប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសល ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនជាអកុសលផង ដោយបុរេជាតប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាកុសលក្តី មិនមែនជាអកុសលក្តី ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាកុសល ដោយបុរេជាតប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសលក្តី មិនមែនជាអកុសលក្តី ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាអកុសល ដោយបុរេជាតប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសលក្តី មិនមែនជាអកុសលក្តី ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនជាអកុសលផង ដោយបុរេជាតប្បច្ច័យ។
[១៣] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ២៩ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៣៦ ក្នុងអធិបតិប្បច្ច័យ មានវារៈ៣៥ ក្នុងអនន្តរប្បច្ច័យ មានវារៈ៣៤ ក្នុងសមនន្តរប្បច្ច័យ មានវារៈ៣៤ ក្នុងសហជាតប្បច្ច័យ មានវារៈ២៩ ក្នុងអញ្ញមញ្ញប្បច្ច័យ មានវារៈ២៤ ក្នុងនិស្សយប្បច្ច័យ មានវារៈ៣៤ ក្នុងឧបនិស្សយប្បច្ច័យ មានវារៈ៣៦ ក្នុងបុរេជាតប្បច្ច័យ មានវារៈ១៨ ក្នុងបច្ឆាជាតប្បច្ច័យ មានវារៈ១៨ ក្នុងអាសេវនប្បច្ច័យ មានវារៈ២៤ ក្នុងកម្មប្បច្ច័យ មានវារៈ២៩ ក្នុងវិបាកប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអាហារប្បច្ច័យ មានវារៈ២៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៣៤។
អនុលោមក្តី បច្ចនីយៈក្តី អនុលោមប្បច្ចនីយៈក្តី បច្ចនីយានុលោមក្តី នៃបញ្ហាវារៈ ដែលយើងរាប់ហើយ ក្នុងកុសលត្តិកៈយ៉ាងណា បណ្ឌិតគប្បីរាប់យ៉ាងនោះចុះ។
នវេទនាត្តិកៈ
[១៤] ធម៌ដែលមិនមែនសម្បយុត្តដោយសុខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនសម្បយុត្តដោយសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌ដែលមិនមែនសម្បយុត្តដោយទុក្ខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនសម្បយុត្តដោយសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌ដែលមិនមែនសម្បយុត្តដោយអទុក្ខមសុខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនសម្បយុត្តដោយសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌ដែលមិនមែនសម្បយុត្តដោយសុខវេទនាក្តី មិនមែនសម្បយុត្តដោយអទុក្ខមសុខវេទនាក្តី អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនសម្បយុត្តដោយសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌ដែលមិនមែនសម្បយុត្តដោយទុក្ខវេទនាក្តី មិនមែនសម្បយុត្តដោយអទុក្ខមសុខវេទនាក្តី អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនសម្បយុត្តដោយសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌ដែលមិនមែនសម្បយុត្តដោយសុខវេទនាក្តី មិនមែនសម្បយុត្តដោយទុក្ខវេទនាក្តី អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនសម្បយុត្តដោយសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌ដែលមិនមែនសម្បយុត្តដោយសុខវេទនាក្តី មិនមែនសម្បយុត្តដោយទុក្ខវេទនាក្តី មិនមែនសម្បយុត្តដោយអទុក្ខមសុខវេទនាក្តី អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនសម្បយុត្តដោយសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌ដែលមិនមែនសម្បយុត្តដោយទុក្ខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនសម្បយុត្តដោយទុក្ខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៧។ ធម៌ដែលមិនមែនសម្បយុត្តដោយអទុក្ខមសុខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនសម្បយុត្តដោយអទុក្ខមសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៧។
នវិបាកត្តិកៈ
[១៥] ធម៌មិនមែនជាវិបាក អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាវិបាក ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនមានវិបាកជាប្រក្រតី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានវិបាកជាប្រក្រតី ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាវិបាក ទាំងមិនមែនមានវិបាកជាប្រក្រតី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាវិបាក ទាំងមិនមែនមានវិបាកជាប្រក្រតី ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
នឧបាទិន្នុបាទានិយត្តិកៈ
[១៦] ធម៌មិនមែនជាឧបាទិន្នុបាទានិយៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាឧបាទិន្នុបាទានិយៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាអនុបាទិន្នុបាទានិយៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអនុបាទិន្នុបាទានិយៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាអនុបាទិន្នអនុបាទានិយៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអនុបាទិន្នអនុបាទានិយៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
នសង្កិលិដ្ឋសង្កិលេសិកត្តិកៈ
[១៧] ធម៌ដែលមិនមែនសៅហ្មង តែគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនសៅហ្មង តែគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌ដែលមិនមែនជាមិនសៅហ្មង តែគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនជាមិនសៅហ្មង តែគួរដល់សេចក្ដីសៅហ្មង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌ដែលមិនមែនជាមិនសៅហ្មង ទាំងមិនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនជាមិនសៅហ្មង ទាំងមិនគួរដល់សេចក្ដីសៅហ្មង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
នវិតក្កត្តិកៈ
[១៨] ធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិតក្កៈ ទាំងប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិចារៈ អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិតក្កៈ ទាំងប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិចារៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាមិនមានវិតក្កៈ មានត្រឹមតែវិចារៈ អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនជាមិនមានវិតក្កៈ មានត្រឹមតែវិចារៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាមិនមានវិតក្កៈ ទាំងមិនមានវិចារៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានវិតក្កៈ ទាំងមិនមានវិចារៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
នបីតិត្តិកៈ
[១៩] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយបីតិ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយបីតិ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយឧបេក្ខា…។
នទស្សនត្តិកៈ
[២០] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ និងមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា…។
នទស្សនេនបហាតព្វហេតុកត្តិកៈ
[២១] អាស្រ័យនូវធម៌មានហេតុដែលមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មានហេតុដែលមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា … អាស្រ័យនូវធម៌មានហេតុដែលមិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ និងមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា…។
នអាចយគាមិត្តិកៈ
[២២] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនដល់នូវការសន្សំកពូនឡើង … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនដល់នូវការសន្សំកពូនឡើង … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនដល់នូវការសន្សំកពូនឡើង និងមិនមែនជាមិនដល់នូវការសន្សំកពូនឡើង…។
នសេក្ខត្តិកៈ
[២៣] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសេក្ខៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអសេក្ខៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជានេវសេក្ខានាសេក្ខៈ…។
នបរិត្តត្តិកៈ
[២៤] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានសភាពតូចឆ្មារ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនដល់នូវសភាពធំ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានប្រមាណមិនបាន…។
នបរិត្តារម្មណត្តិកៈ
[២៥] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានអារម្មណ៍តូចឆ្មារ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានអារម្មណ៍ដល់នូវសភាពធំ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានអារម្មណ៍ប្រមាណមិនបាន…។
នហីនត្តិកៈ
[២៦] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនថោកទាប … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកណ្តាល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនឧត្តម…។
នមច្ឆត្តត្តិកៈ
[២៧] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានសភាពខុស និងទៀង … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានសភាពត្រូវ និងទៀង … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនទៀង…។
នមគ្គារម្មណត្តិកៈ
[២៨] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានមគ្គជាអារម្មណ៍ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានមគ្គជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានមគ្គជាអធិបតិ…។
នឧប្បន្នត្តិកៈ
[២៩] ធម៌មិនមែនជាមិនទាន់កើតឡើងហើយ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនទាន់កើតឡើងហើយ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនកើតឡើង អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនទាន់កើតឡើងហើយ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនទាន់កើតឡើងហើយក្តី មិនមែនកើតឡើងក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនទាន់កើតឡើងហើយ ទើបកើតឡើងព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនកើតឡើង អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនកើតឡើង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនទាន់កើតឡើងហើយ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនកើតឡើង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនទាន់កើតឡើងហើយក្តី មិនមែនកើតឡើងក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនកើតឡើង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាមិនទាន់កើតឡើងហើយ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនទាន់កើតឡើងហើយផង មិនមែនកើតឡើងផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនកើតឡើង អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនទាន់កើតឡើងហើយផង មិនមែនកើតឡើងផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនទាន់កើតឡើងហើយក្តី មិនមែនកើតឡើងក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនទាន់កើតឡើងហើយផង មិនមែនកើតឡើងផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
នអតីតត្តិកៈ
[៣០] ធម៌មិនមែនជាអតីត អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអតីត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៣១] ធម៌មិនមែនជាអតីត ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាអតីត ដោយហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអតីត ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាអនាគត ដោយហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអតីត ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាអតីតផង មិនមែនជាអនាគតផង ដោយហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាអនាគត ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាអនាគត ដោយហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអនាគត ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាអតីត ដោយហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអនាគត ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាអតីតផង មិនមែនជាអនាគតផង ដោយហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាអតីតផង មិនមែនជាអនាគតផង ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាអតីត ដោយហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអតីតផង មិនមែនជាអនាគតផង ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាអនាគត ដោយហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអតីតផង មិនមែនជាអនាគតផង ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាអតីតផង មិនមែនជាអនាគតផង ដោយហេតុប្បច្ច័យ។
នអតីតារម្មណត្តិកៈ
[៣២] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាអតីត … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាអនាគត … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាបច្ចុប្បន្ន…។
នអជ្ឈត្តត្តិកៈ
[៣៣] ធម៌មិនមែនជាខាងក្នុង អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាខាងក្នុង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាខាងក្រៅ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាខាងក្រៅ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
នអជ្ឈត្តារម្មណត្តិកៈ
[៣៤] ធម៌មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្នុង អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្នុង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្រៅ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្នុង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្រៅ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្រៅ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្នុង អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្រៅ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
នសនិទស្សនត្តិកៈ
[៣៥] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ ទាំងមិនមានការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី មិនមែនជាមិនមានការឃើញ ទាំងមិនមានការប៉ះពាល់ក្តី អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី មិនមែនជាមិនមានការឃើញ ទាំងមិនមានការប៉ះពាល់ក្តី អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ ទាំងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ ទាំងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ ទាំងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៣៦] ធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ ទាំងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ ទាំងមិនមានការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ ទាំងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី មិនមែនជាមិនមានការឃើញ ទាំងមិនមានការប៉ះពាល់ក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី មិនមែនជាមិនមានការឃើញ ទាំងមិនមានការប៉ះពាល់ក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ ទាំងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី មិនមែនជាមិនមានការឃើញ ទាំងមិនមានការប៉ះពាល់ក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៣៧] ធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ ទាំងមិនមានការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ ទាំងមិនមានការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ ទាំងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ ទាំងមិនមានការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ ទាំងមិនមានការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។
[៣៨] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ ទាំងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ ទាំងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង មិនមែនជាមិនមានការឃើញ ទាំងមិនមានការប៉ះពាល់ផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។
[៣៩] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ ទាំងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ ទាំងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។
[៤០] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣០ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៣០។
សហជាតវារៈក្តី បច្ចយវារៈក្តី និស្សយវារៈក្តី សំសដ្ឋវារៈក្តី សម្បយុត្តវារៈក្តី បញ្ហាវារៈក្តី ដែលយើងរាប់ហើយ ក្នុងកុសលត្តិកៈយ៉ាងណា បណ្ឌិតគប្បីរាប់យ៉ាងនោះចុះ។
ចប់ បច្ចនីយត្តិកប្បដ្ឋាន។
បច្ចនីយទុកប្បដ្ឋាន
នហេតុទុកៈ
[៤១] ធម៌មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ គឺខន្ធ៣ក្តី ចិត្តសមុដ្ឋានរូបក្តី អាស្រ័យនូវខន្ធ១ មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវខន្ធ២ … ក្នុងខណៈនៃបដិសន្ធិ … ដរាបដល់ពួកមហាភូត។ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ អាស្រ័យនូវពួកខន្ធមិនមែនជាហេតុ … ហេតុប្បដិសន្ធិ។ ធម៌មិនមែនជាហេតុក្តី មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុក្តី មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុផង មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុផង មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុក្តី មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុផង មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៤២] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
សហជាតវារៈក្តី សម្បយុត្តវារៈក្តី ដូចគ្នានឹងបដិច្ចវារៈដែរ បណ្ឌិតគប្បីឲ្យពិស្តារ យ៉ាងនោះផងចុះ។
[៤៣] ធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ ដោយហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាហេតុ ដោយហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាហេតុផង មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុផង ដោយហេតុប្បច្ច័យ។
[៤៤] ធម៌មិនមែនជាហេតុ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាហេតុ ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាហេតុផង មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុផង ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាហេតុ ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាហេតុផង មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុផង ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាហេតុក្ដី មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុក្ដី ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាហេតុ ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុក្ដី មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុក្ដី ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុក្ដី មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុក្ដី ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាហេតុផង មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុផង ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ។
[៤៥] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
បញ្ហាវារៈក្នុងកុសលត្តិកៈយ៉ាងណា បណ្ឌិតគប្បីឲ្យពិស្តារយ៉ាងនោះចុះ។
នសហេតុកទុកៈ
[៤៦] ធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ គឺចិត្តសមុដ្ឋានរូប អាស្រ័យនូវមោហៈ ដែលប្រកបដោយវិចិកិច្ឆា ប្រកបដោយឧទ្ធច្ចៈ មហាភូត៣ អាស្រ័យនូវមហាភូត១ មហាភូត២ អាស្រ័យនូវមហាភូត២ ចិត្តសមុដ្ឋានរូប អាស្រ័យនូវពួកមហាភូត។ ធម៌មិនមែនជាមិនមានហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ គឺពួកសម្បយុត្តកក្ខន្ធ អាស្រ័យនូវមោហៈ ដែលប្រកបដោយវិចិកិច្ឆា ប្រកបដោយឧទ្ធច្ចៈ ពួកសហេតុកក្ខន្ធ អាស្រ័យនូវវត្ថុ ក្នុងខណៈនៃបដិសន្ធិ។ ធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុក្តី មិនមែនជាមិនមានហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាមិនមានហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុផង មិនមែនជាមិនមានហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុផង មិនមែនជាមិនមានហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុក្តី មិនមែនជាមិនមានហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុផង មិនមែនជាមិនមានហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៤៧] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៦ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
សហជាតវារៈក្តី សម្បយុត្តវារៈក្តី ដូចគ្នានឹងបដិច្ចវារៈដែរ បណ្ឌិតគប្បីឲ្យពិស្តារយ៉ាងនោះផងចុះ។
[៤៨] ធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ ដោយហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាមិនមានហេតុ ដោយហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុផង មិនមែនជាមិនមានហេតុផង ដោយហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាមិនមានហេតុ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាមិនមានហេតុ ដោយហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[៤៩] ធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ។
[៥០] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
បញ្ហាវារៈក្នុងកុសលត្តិកៈយ៉ាងណា បណ្ឌិតគប្បីឲ្យពិស្តារយ៉ាងនោះចុះ។
នហេតុសម្បយុត្តទុកៈ
[៥១] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រាសចាកហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយហេតុក្តី មិនមែនប្រាសចាកហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនប្រាសចាកហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រាសចាកហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រាសចាកហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយហេតុក្តី មិនមែនប្រាសចាកហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រាសចាកហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៥២] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៦ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
ក្នុងសហជាតវារៈក្តី ក្នុងបញ្ហាវារៈក្តី បណ្ឌិតគប្បីឲ្យពិស្តារ គ្រប់បច្ច័យទាំងអស់ចុះ។
នហេតុសហេតុកទុកៈ
[៥៣] ធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមានហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមានហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមានហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមានហេតុក្តី មិនមែនជាមិនមានហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនជាហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមានហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាមិនមានហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមានហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមានហេតុក្តី មិនមែនជាមិនមានហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនជាហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមានហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមានហេតុផង មិនមែនជាមិនមានហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនជាហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[៥៤] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
ក្នុងសហជាតវារៈក្តី ក្នុងបញ្ហាវារៈក្តី មានសេចក្តីពិស្តារ គ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
នហេតុហេតុសម្បយុត្តទុកៈ
[៥៥] ធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនប្រាសចាកហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនប្រាសចាកហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រាសចាកហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនប្រាសចាកហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនប្រាសចាកហេតុក្តី មិនមែនប្រាសចាកហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនជាហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនប្រាសចាកហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនប្រាសចាកហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រាសចាកហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនប្រាសចាកហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រាសចាកហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនប្រាសចាកហេតុក្តី មិនមែនប្រាសចាកហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនជាហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រាសចាកហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៥៦] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
នហេតុនសហេតុកទុកៈ
[៥៧] ធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ គឺមហាភូត៣ អាស្រ័យនូវមហាភូត១។ ធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមានហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ គឺពួកខន្ធមិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ អាស្រ័យនូវវត្ថុ ក្នុងខណៈនៃបដិសន្ធិ។ ធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុក្តី មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមានហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមានហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមានហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមានហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុក្តី មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមានហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមានហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុផង មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមានហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមានហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុផង មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមានហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុក្តី មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមានហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុផង មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមានហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៥៨] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
សហជាតវារៈក្តី សម្បយុត្តវារៈក្តី ដូចគ្នានឹងបដិច្ចវារៈដែរ។
[៥៩] ធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមានហេតុ ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ២។ ធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមានហេតុ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមានហេតុ ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមានហេតុ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ២។
[៦០] ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៤ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៤។
បញ្ហាវារៈ បណ្ឌិតគប្បីឲ្យពិស្តារយ៉ាងនេះផងចុះ។
នសប្បច្ចយទុកៈ
[៦១] ធម៌មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៦២] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ១ សេចក្តីពិស្តារ មានក្នុងបច្ច័យទាំងអស់។
[៦៣] ធម៌មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យ ដោយហេតុប្បច្ច័យ។
[៦៤] ធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងបច្ច័យ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យ ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ។
[៦៥] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ១ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ២ សេចក្តីពិស្តារ មានក្នុងបច្ច័យទាំងអស់។
នសង្ខតទុកៈ
[៦៦] ធម៌ដែលមិនមែនបច្ច័យមិនប្រជុំតាក់តែង អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនបច្ច័យមិនប្រជុំតាក់តែង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៦៧] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ១ ដូចគ្នានឹងសប្បច្ចយទុកៈ។
នសនិទស្សនទុកៈ
[៦៨] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញក្តី មិនមែនជាមិនមានការឃើញក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
នសប្បដិឃទុកៈ
[៦៩] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី មិនមែនជាមិនមានការប៉ះពាល់ក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៧០] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ១។
សហជាតវារៈក្តី សម្បយុត្តវារៈក្តី ដូចគ្នានឹងបដិច្ចវារៈដែរ។
[៧១] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ដោយហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាមិនមានការប៉ះពាល់ ដោយហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង មិនមែនជាមិនមានការប៉ះពាល់ផង ដោយហេតុប្បច្ច័យ។
[៧២] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាមិនមានការប៉ះពាល់ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាមិនមានការប៉ះពាល់ ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ។
[៧៣] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ២ ក្នុងអធិបតិប្បច្ច័យ មានវារៈ៤ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
បណ្ឌិតគប្បីញ៉ាំងបញ្ហាវារៈ ឲ្យពិស្តារផងចុះ។
នរូបីទុកៈ
[៧៤] ធម៌មិនមែនមានរូប អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានរូប ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានរូប អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានរូប ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនមានរូបក្តី មិនមែនជាមិនមានរូបក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានរូប ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានរូប អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានរូប ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនមានរូប អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានរូប ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនមានរូបក្តី មិនមែនជាមិនមានរូបក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានរូប ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនមានរូប អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានរូបផង មិនមែនជាមិនមានរូបផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនមានរូប អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានរូបផង មិនមែនជាមិនមានរូបផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនមានរូបក្តី មិនមែនជាមិនមានរូបក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានរូបផង មិនមែនជាមិនមានរូបផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៧៥] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៣ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
ក្នុងសហជាតវារៈក្តី ក្នុងបញ្ហាវារៈក្តី សេចក្តីពិស្តារ មានក្នុងបច្ច័យទាំងអស់។
នលោកិយទុកៈ
[៧៦] ធម៌មិនមែនជាលោកិយ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាលោកិយ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាលោកុត្តរៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាលោកិយ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាលោកិយក្តី មិនមែនជាលោកុត្តរៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាលោកិយ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាលោកុត្តរៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាលោកុត្តរៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាលោកុត្តរៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាលោកិយផង មិនមែនជាលោកុត្តរៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៧៧] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ២ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៥ សេចក្តីពិស្តារ មានក្នុងបច្ច័យទាំងអស់។
នកេនចិវិញ្ញេយ្យទុកៈ
[៧៨] ធម៌ដែលមិនមែនគប្បីដឹងដោយវិញ្ញាណនីមួយ អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនគប្បីដឹងដោយវិញ្ញាណណានីមួយ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌ដែលមិនមែនគប្បីដឹងដោយវិញ្ញាណណានីមួយ អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនគប្បីដឹងដោយវិញ្ញាណណានីមួយ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌ដែលមិនមែនគប្បីដឹងដោយវិញ្ញាណណានីមួយក្តី មិនមែនជាមិនមែនគប្បីដឹងដោយវិញ្ញាណណានីមួយក្តី អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនគប្បីដឹងដោយវិញ្ញាណណានីមួយ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌ដែលមិនមែនជាមិនមែនគប្បីដឹងដោយវិញ្ញាណណានីមួយ អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនជាមិនមែនគប្បីដឹងដោយវិញ្ញាណណានីមួយ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌ដែលមិនមែនគប្បីដឹងដោយវិញ្ញាណណានីមួយ អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនគប្បីដឹងដោយវិញ្ញាណណានីមួយផង មិនមែនជាមិនមែនគប្បីដឹងដោយវិញ្ញាណណានីមួយផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[៧៩] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ សេចក្តីពិស្តារ មានក្នុងបច្ច័យទាំងអស់។
នោអាសវទុកៈ
[៨០] ធម៌មិនមែនជាអាសវៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានអាសវៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអាសវៈក្តី មិនមែនជាមិនមានអាសវៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាមិនមានអាសវៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានអាសវៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ សេចក្តីបំប្រួញ។ ធម៌មិនមែនជាអាសវៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវៈផង មិនមែនជាមិនមានអាសវៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអាសវៈក្តី មិនមែនជាមិនមានអាសវៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវៈផង មិនមែនជាមិនមានអាសវៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៨១] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ សេចក្តីពិស្តារ មានក្នុងបច្ច័យទាំងអស់។
នសាសវទុកៈ
[៨២] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយអាសវៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយអាសវៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានអាសវៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយអាសវៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយអាសវៈក្តី មិនមែនជាមិនមានអាសវៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយអាសវៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាមិនមានអាសវៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានអាសវៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាមិនមានអាសវៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយអាសវៈផង មិនមែនជាមិនមានអាសវៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៨៣] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ២ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៥ សេចក្តីពិស្តារ មានក្នុងបច្ច័យទាំងអស់។
នអាសវសម្បយុត្តទុកៈ
[៨៤] ធម៌មិនមែនជាអាសវសម្បយុត្ត អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវសម្បយុត្ត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្ត អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវសម្បយុត្ត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអាសវសម្បយុត្តក្តី មិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្តក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវសម្បយុត្ត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្ត អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្ត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអាសវសម្បយុត្ត អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្ត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអាសវសម្បយុត្តក្តី មិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្តក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្ត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាអាសវសម្បយុត្ត អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវសម្បយុត្តផង មិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្តផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្ត អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវសម្បយុត្តផង មិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្តផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអាសវសម្បយុត្តក្តី មិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្តក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវសម្បយុត្តផង មិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្តផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៨៥] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៦ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
នអាសវសាសវទុកៈ
[៨៦] ធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានអាសវៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានអាសវៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានអាសវៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានអាសវៈក្តី មិនមែនជាមិនមានអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានអាសវៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាមិនមានអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានអាសវៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានអាសវៈក្តី មិនមែនជាមិនមានអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានអាសវៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានអាសវៈផង មិនមែនជាមិនមានអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានអាសវៈផង មិនមែនជាមិនមានអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានអាសវៈក្តី មិនមែនជាមិនមានអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានអាសវៈផង មិនមែនជាមិនមានអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៨៧] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
នអាសវអាសវសម្បយុត្តទុកៈ
[៨៨] ធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្ត អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្ត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្ត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្ត មិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្ត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្ត អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្តក្តី មិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្ត អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្តផង មិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្តផង មិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្តក្តី មិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្តផង មិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៨៩] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
អាសវវិប្បយុត្តនសាសវទុកៈ
[៩០] ធម៌បា្រសចាកអាសវៈ ទាំងមិនមែនប្រកបដោយអាសវៈ អាស្រ័យនូវធម៌បា្រសចាកអាសវៈ ទាំងមិនមែនប្រកបដោយអាសវៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌បា្រសចាកអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានអាសវៈ អាស្រ័យនូវធម៌ប្រាសចាកអាសវៈ ទាំងមិនមែនប្រកបដោយអាសវៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌បា្រសចាកអាសវៈ ទាំងមិនមែនប្រកបដោយអាសវៈក្តី បា្រសចាកអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានអាសវៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌បា្រសចាកអាសវៈ ទាំងមិនមែនប្រកបដោយអាសវៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌បា្រសចាកអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានអាសវៈ អាស្រ័យនូវធម៌បា្រសចាកអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានអាសវៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌បា្រសចាកអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានអាសវៈ អាស្រ័យនូវធម៌បា្រសចាកអាសវៈ ទាំងមិនមែនប្រកបដោយអាសវៈផង ប្រាសចាកអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានអាសវៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៩១] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ២ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៥ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
នោសញ្ញោជនទុកៈ
[៩២] ធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនសញ្ញោជនៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនៈក្ដី មិនមែនជាមិនមែនសញ្ញោជនៈក្ដី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនសញ្ញោជនៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនសញ្ញោជនៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនសញ្ញោជនៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនៈក្តី មិនមែនជាមិនមែនសញ្ញោជនៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនសញ្ញោជនៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនៈផង មិនមែនជាមិនមែនសញ្ញោជនៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនសញ្ញោជនៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនៈផង មិនមែនជាមិនមែនសញ្ញោជនៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនៈក្តី មិនមែនជាមិនមែនសញ្ញោជនៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនៈផង មិនមែនជាមិនមែនសញ្ញោជនៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៩៣] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
នសញ្ញោជនិយទុកៈ
[៩៤] ធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនិយៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនិយៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានសញ្ញោជនិយៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនិយៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនិយៈក្តី មិនមែនជាមិនមានសញ្ញោជនិយៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនិយៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាមិនមានសញ្ញោជនិយៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានសញ្ញោជនិយៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាមិនមានសញ្ញោជនិយៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនិយៈផង មិនមែនជាមិនមានសញ្ញោជនិយៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៩៥] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ២ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៥ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
នសញ្ញោជនសម្បយុត្តទុកៈ
[៩៦] ធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនសម្បយុត្ត អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនសម្បយុត្ត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនសម្បយុត្ត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនសម្បយុត្តក្តី មិនមែនជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្តក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនសម្បយុត្ត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនសម្បយុត្ត អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនសម្បយុត្តក្តី មិនមែនជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្តក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនសម្បយុត្ត អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនសម្បយុត្តផង មិនមែនជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្តផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនសម្បយុត្តផង មិនមែនជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្តផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនសម្បយុត្តក្តី មិនមែនជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្តក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនសម្បយុត្តផង មិនមែនជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្តផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៩៧] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៦ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
នសញ្ញោជនសញ្ញោជនិយទុកៈ
[៩៨] ធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានសញ្ញោជនិយៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានសញ្ញោជនិយៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានសញ្ញោជនិយៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនសញ្ញោជនៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានសញ្ញោជនិយៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានសញ្ញោជនិយៈក្តី មិនមែនជាមិនមានសញ្ញោជនិយៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនសញ្ញោជនៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានសញ្ញោជនិយៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាមិនមានសញ្ញោជនិយៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនសញ្ញោជនៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានសញ្ញោជនិយៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនសញ្ញោជនៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានសញ្ញោជនិយៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានសញ្ញោជនិយៈផង មិនមែនជាមិនមានសញ្ញោជនិយៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនសញ្ញោជនៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[៩៩] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
នសញ្ញោជនសញ្ញោជនសម្បយុត្តទុកៈ
[១០០] ធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនៈ ទាំងមិនមែនជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនៈ ទាំងមិនមែនជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាមិនមែនសញ្ញោជនៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនៈ ទាំងមិនមែនជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនៈ ទាំងមិនមែនជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្តក្តី មិនមែនជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាមិនមែនសញ្ញោជនៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនៈ ទាំងមិនមែនជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាមិនមែនសញ្ញោជនៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាមិនមែនសញ្ញោជនៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនៈ ទាំងមិនមែនជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាមិនមែនសញ្ញោជនៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនៈ ទាំងមិនមែនជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្តក្តី មិនមែនជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាមិនមែនសញ្ញោជនៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាមិនមែនសញ្ញោជនៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[១០១] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
សញ្ញោជនវិប្បយុត្តនសញ្ញោជនិយទុកៈ
[១០២] ធម៌ជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាសញ្ញោជនិយៈ អាស្រ័យនូវធម៌ជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាសញ្ញោជនិយៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌ជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាមិនមានសញ្ញោជនិយៈ អាស្រ័យនូវធម៌ជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាសញ្ញោជនិយៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌ជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាសញ្ញោជនិយៈក្ដី ជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាមិនមានសញ្ញោជនិយៈក្ដី អាស្រ័យនូវធម៌ជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាសញ្ញោជនិយៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌ជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាមិនមានសញ្ញោជនិយៈ អាស្រ័យនូវធម៌ជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាមិនមានសញ្ញោជនិយៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌ជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាមិនមានសញ្ញោជនិយៈ អាស្រ័យនូវធម៌ជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាសញ្ញោជនិយៈផង ជាសញ្ញោជនវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាមិនមានសញ្ញោជនិយៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[១០៣] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥ ក្នុងអវិគតប្បច័្ចយ មានវារៈ៥ សេចកី្ដពិសា្ដរ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
បច្ចនីយទុកប្បដា្ឋន
នោគន្ថទុកៈ
[១០៤] ធម៌មិនមែនជាគន្ថៈ (គ្រឿងដោតក្រង) អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាគន្ថៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈ អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនជាគន្ថៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាគន្ថៈក្តី មិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាគន្ថៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាគន្ថៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាគន្ថៈក្តី មិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាគន្ថៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាគន្ថៈផង មិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាគន្ថៈផង មិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាគន្ថៈក្តី មិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាគន្ថៈផង មិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[១០៥] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងបច្ច័យទាំងអស់ សុទ្ធតែមានវារៈ៩។
នគន្ថនិយទុកៈ
[១០៦] ធម៌មិនមែនជាគន្ថនិយៈ (ធម៌ដែលគួរដល់គន្ថៈ) អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនជាគន្ថនិយៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអគន្ថនិយៈ (ដែលមិនគួរដល់គន្ថៈ) អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាគន្ថនិយៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាគន្ថនិយៈកី្ត មិនមែនអគន្ថនិយៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអគន្ថនិយៈ ទើបកើតឡើងព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាអគន្ថនិយៈ អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនជាអគន្ថនិយៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាគន្ថនិយៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាគន្ថនិយៈផង មិនមែនជាអគន្ថនិយៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[១០៧] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៥ ក្នុងបច្ច័យទាំងអស់ សុទ្ធតែមានវារៈ៥។
នគន្ថសម្បយុត្តទុកៈ
[១០៨] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយគន្ថៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយគន្ថៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈ អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនប្រកបដោយគន្ថៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយគន្ថៈក្តី មិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយគន្ថៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយគន្ថៈអាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយគន្ថៈក្តី មិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយគន្ថៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយគន្ថៈផង មិនមែនប្រាសចាកគន្ថៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយគន្ថៈផង មិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយគន្ថៈក្តី មិនមែនប្រាសចាកគន្ថៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយគន្ថៈផង មិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[១០៩] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៦ ក្នុងអធិបតិប្បច្ច័យ មានវារៈ ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
នគន្ថគន្ថនិយទុកៈ
[១១០] ធម៌មិនមែនជាគន្ថៈ ទាំងមិនមែនជាអគន្ថនិយៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាគន្ថៈ ទាំងមិនមែនជាអគន្ថនិយៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអគន្ថនិយៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាគន្ថៈ ទាំងមិនមែនជាអគន្ថនិយៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាគន្ថៈ ទាំងមិនមែនជាអគន្ថនិយៈក្តី មិនមែនជាអគន្ថនិយៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាគន្ថៈ ទាំងមិនមែនជាអគន្ថនិយៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាអគន្ថនិយៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអគន្ថនិយៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាគន្ថៈ ទាំងមិនមែនជាអគន្ថនិយៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអគន្ថនិយៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាគន្ថៈ ទាំងមិនមែនជាអគន្ថនិយៈក្តី មិនមែនជាអគន្ថនិយៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអគន្ថនិយៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាគន្ថៈ ទាំងមិនមែនជាអគន្ថនិយៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាគន្ថៈ ទាំងមិនមែនជាអគន្ថនិយៈផង មិនមែនជាអគន្ថនិយៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[១១១] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
នគន្ថគន្ថសម្បយុត្តទុកៈ
[១១២] ធម៌មិនមែនជាគន្ថៈ ទាំងមិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាគន្ថៈ ទាំងមិនមែនប្រាសចាកគន្ថៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាគន្ថៈ ទាំងមិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាគន្ថៈ ទាំងមិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈក្តី មិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាគន្ថៈ ទាំងមិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាគន្ថៈ ទាំងមិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាគន្ថៈ ទាំងមិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈក្តី មិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាគន្ថៈ ទាំងមិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាគន្ថៈ ទាំងមិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈផង មិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាគន្ថៈ ទាំងមិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈផង មិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាគន្ថៈ ទាំងមិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈក្តី មិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាគន្ថៈ ទាំងមិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈផង មិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនគន្ថៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[១១៣] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
គន្ថវិប្បយុត្តនគន្ថនិយទុកៈ
[១១៤] ធម៌បា្រសចាកគន្ថៈ និងមិនមែនជាគន្ថនិយៈ អាស្រ័យនូវធម៌ប្រាសចាកគន្ថៈ និងមិនមែនជាគន្ថនិយៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនបា្រសចាកគន្ថៈ និងមិនមែនជាអគន្ថនិយៈ អាស្រ័យនូវធម៌បា្រសចាកគន្ថៈ និងមិនមែនជាគន្ថនិយៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌បា្រសចាកគន្ថៈ និងមិនមែនជាគន្ថនិយៈក្តី ប្រាសចាកគន្ថៈ និងមិនមែនជាអគន្ថនិយៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌បា្រសចាកគន្ថៈ និងមិនមែនជាគន្ថនិយៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌បា្រសចាកគន្ថៈ និងមិនមែនជាអគន្ថនិយៈ អាស្រ័យនូវធម៌បា្រសចាកគន្ថៈ និងមិនមែនជាអគន្ថនិយៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌បា្រសចាកគន្ថៈ និងមិនមែនជាអគន្ថនិយៈ អាស្រ័យនូវធម៌បា្រសចាកគន្ថៈ និងមិនមែនជាគន្ថនិយៈផង បា្រសចាកគន្ថៈ និងមិនមែនជាអគន្ថនិយៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[១១៥] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ២ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៥ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
នោឱឃយោគនីវរណគោច្ឆកទុកៈ
[១១៦] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាឱឃៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាយោគៈ … អាមសនៈ (ការពាល់ត្រូវ គឺសេចក្តីប្រកាន់) ក្នុងឱឃគោច្ឆកៈ និងយោគគោច្ឆកៈ ប្រហែលគ្នានឹងអាមសនៈ ក្នុងអាសវគោច្ឆកៈដែរ។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជានីវរណៈ … អាមសនៈ ក្នុងនីវរណគោច្ឆកៈ ប្រហែលគ្នានឹងអាមសនៈ ក្នុងសញ្ញោជនគោច្ឆកៈដែរ។
នោបរាមាសគោច្ឆកទុកៈ
[១១៧] ធម៌មិនមែនជាបរាមាសៈ (ការស្ទាបអង្អែល គឺសេចក្ដីប្រកាន់ខុស) អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាបរាមាសៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ សេចក្តីបំប្រួញ។ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយបរាមាសៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយបរាមាសៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាបរាមាសៈ ទាំងមិនមែនជាអបរាមដ្ឋៈ (ដែលកិលេសមិនស្ទាបអង្អែលហើយ) អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាបរាមាសៈ ទាំងមិនមែនជាអបរាមដ្ឋៈ … ធម៌មិនមែនជាអបរាមដ្ឋៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនបរាមាសៈ … ធម៌មិនមែនជាបរាមាសៈ ទាំងមិនមែនជាអបរាមដ្ឋៈក្តី មិនមែនអបរាមដ្ឋៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនបរាមាសៈក្តី ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាបរាមាសៈ ទាំងមិនមែនជាអបរាមដ្ឋៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអបរាមដ្ឋៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនបរាមាសៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាបរាមាសៈ ទាំងមិនមែនជាអបរាមដ្ឋៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាបរាមាសៈ ទាំងមិនមែនជាអបរាមដ្ឋៈផង មិនមែនជាអបរាមដ្ឋៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនបរាមាសៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
នសារម្មណទុកៈ
[១១៨] ធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងអារម្មណ៍ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងអារម្មណ៍ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានអារម្មណ៍ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងអារម្មណ៍ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងអារម្មណ៍ក្តី មិនមែនជាមិនមានអារម្មណ៍ក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងអារម្មណ៍ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាមិនមានអារម្មណ៍ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានអារម្មណ៍ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងអារម្មណ៍ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានអារម្មណ៍ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងអារម្មណ៍ក្តី មិនមែនជាមិនមានអារម្មណ៍ក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានអារម្មណ៍ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងអារម្មណ៍ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងអារម្មណ៍ផង មិនមែនជាមិនមានអារម្មណ៍ផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានអារម្មណ៍ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងអារម្មណ៍ផង មិនមែនជាមិនមានអារម្មណ៍ផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងអារម្មណ៍ក្តី មិនមែនជាមិនមានអារម្មណ៍ក្តី អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងអារម្មណ៍ផង មិនមែនជាមិនមានអារម្មណ៍ផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[១១៩] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
នចិត្តទុកៈ
[១២០] ធម៌មិនមែនជាចិត្ត អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាចិត្ត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានចិត្ត អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាចិត្ត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាចិត្តក្តី មិនមែនជាមិនមានចិត្តក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាចិត្ត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ
[១២១] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥ ក្នុងបច្ច័យទាំងអស់ មានវារៈ៥។
នចេតសិកទុកៈ
[១២២] ធម៌មិនមែនជាចេតសិក អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាចេតសិក ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានចេតសិក អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាចេតសិក ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាចេតសិកក្តី មិនមែនជាមិនមានចេតសិកក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាចេតសិក ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាមិនមានចេតសិក អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនជាមិនមានចេតសិក ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាចេតសិក អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានចេតសិក ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាចេតសិកក្តី មិនមែនជាមិនមានចេតសិកក្តី អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនជាមិនមានចេតសិក ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌ មិនមែនជាចេតសិក អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនជាចេតសិកផង មិនមែនជាមិនមានចេតសិកផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានចេតសិក អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនជាចេតសិកផង មិនមែនជាមិនមានចេតសិកផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាចេតសិកក្តី មិនមែនជាមិនមានចេតសិកក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាចេតសិកផង មិនមែនជាមិនមានចេតសិកផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[១២៣] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
នចិត្តសម្បយុត្តទុកៈ
[១២៤] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយចិត្ត អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយចិត្ត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ គឺចិត្តសមុដ្ឋានរូប អាស្រ័យនូវធម៌ជាចិត្ត។ ធម៌មិនមែនបា្រសចាកចិត្ត អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយចិត្ត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ គឺពួកខន្ធដែលប្រកបដោយចិត្ត អាស្រ័យនូវធម៌ជាចិត្ត។ បណ្ឌិត ចូរធ្វើនូវបញ្ហា ៩ ៗ ដើម្បីបំពេញនូវធម៌ ដែលយើងមិនគប្បីពោល ត្រឹមតែបច្ចនីយទុកៈ។
នចិត្តសំសដ្ឋទុកៈ
[១២៥] ធម៌មិនមែនលាយឡំដោយចិត្ត អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនលាយឡំដោយចិត្ត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
នចិត្តសមុដ្ឋានទុកៈ
[១២៦] ធម៌មិនមែនជាចិត្តសមុដ្ឋាន (តាំងឡើងអំពីចិត្ត) អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាចិត្តសមុដ្ឋាន ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
នចិត្តសហភុទុកៈ
[១២៧] ធម៌មិនមែនកើតជាមួយនឹងចិត្ត អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនកើតជាមួយនឹងចិត្ត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
នចិត្តានុបរិវត្តិទុកៈ
[១២៨] ធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅតាមចិត្ត អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅតាមចិត្ត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
នចិត្តសំសដ្ឋសមុដ្ឋានទុកៈ
[១២៩] ធម៌មិនមែនលាយឡំ និងតាំងឡើងអំពីចិត្ត អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនលាយឡំ និងតាំងឡើងអំពីចិត្ត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
នចិត្តសំសដ្ឋសមុដ្ឋានសហភុទុកៈ
[១៣០] ធម៌មិនមែនលាយឡំ តាំងឡើង និងកើតជាមួយនឹងចិត្ត អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនលាយឡំ តាំងឡើង និងកើតជាមួយនឹងចិត្ត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
នចិត្តសំសដ្ឋសមុដ្ឋានានុបរិវត្តិទុកៈ
[១៣១] ធម៌មិនមែនលាយឡំ តាំងឡើង និងប្រព្រឹត្តទៅតាមចិត្ត អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនលាយឡំ តាំងឡើង និងប្រព្រឹត្តទៅតាមចិត្ត ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
[១៣២] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
នអជ្ឈត្តិកទុកៈ
[១៣៣] ធម៌មិនមែនជាខាងក្នុង អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាខាងក្នុង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាខាងក្រៅ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាខាងក្រៅ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ គឺ កដត្តារូប ជាខាងក្នុង អាស្រ័យនូវចិត្ត ក្នុងខណៈនៃបដិសន្ធិ។
[១៣៤] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
នឧបាទាទុកៈ
[១៣៥] ធម៌មិនមែនជាឧបាទា (សេចក្តីប្រកាន់) អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាឧបាទា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនឧបាទា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាឧបាទា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាឧបាទាក្តី មិនមែនជាមិនមែនឧបាទាក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាឧបាទា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។បេ។
[១៣៦] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។
នឧបាទិន្នទុកៈ
[១៣៧] ធម៌ដែលមិនមែនកម្មប្រកបដោយកិលេស (មានតណ្ហាជាដើម) កាន់យក អាស្រ័យនូវធម៌ដែលមិនមែនកម្មប្រកបដោយកិលេសកាន់យក ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌ដែលមិនមែនកម្មប្រកបដោយកិលេសមិនកាន់យក អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនកម្មប្រកបដោយកិលេសកាន់យក ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌ដែលមិនមែនកម្មប្រកបដោយកិលេសកាន់យក អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនកម្មប្រកបដោយកិលេសមិនកាន់យក ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌ដែលមិនមែនកម្មប្រកបដោយកិលេសកាន់យកក្តី ដែលមិនមែនកម្មប្រកបដោយកិលេសមិនកាន់យកក្តី អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនកម្មប្រកបដោយកិលេស មិនកាន់យក ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌ដែលមិនមែនកម្មប្រកបដោយកិលេសកាន់យក អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនកម្មប្រកបដោយកិលេសកាន់យកផង ដែលមិនមែនកម្មប្រកបដោយកិលេសមិនកាន់យកផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[១៣៨] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
នឧបាទានទុកៈ
[១៣៩] ធម៌មិនមែនជាឧបាទាន (សេចក្តីប្រកាន់មាំ) អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនជាឧបាទាន ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ សេចក្តីបំប្រួញ។
នោកិលេសទុកៈ
[១៤០] ធម៌មិនមែនកិលេស អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនកិលេស ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនកិលេស អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនកិលេស ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនកិលេសក្តី មិនមែនជាមិនមែនកិលេសក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនកិលេស ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនកិលេស អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនជាមិនមែនកិលេស ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនកិលេស អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនកិលេសផង មិនមែនជាមិនមែនកិលេសផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[១៤១] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងបច្ច័យទាំងអស់ សុទ្ធតែមានវារៈ៩។
នសងិ្កលេសិកទុកៈ
[១៤២] ធម៌មិនមែនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មងក្តី មិនមែនជាមិនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មងក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាមិនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនជាមិនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាមិនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មងផង មិនមែនជាមិនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មងផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[១៤៣] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៥ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
នសង្កិលិដ្ឋទុកៈ
[១៤៤] ធម៌ដែលមិនមែនសៅហ្មង អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនសៅហ្មង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌ដែលមិនមែនជាមិនសៅហ្មង អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនជាមិនសៅហ្មង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌ដែលមិនមែនសៅហ្មង អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនជាមិនសៅហ្មង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌ ដែលមិនមែនសៅហ្មងក្តី ដែលមិនមែនជាមិនសៅហ្មងក្តី អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនជាមិនសៅហ្មង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌ ដែលមិនមែនសៅហ្មង អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនសៅហ្មងផង ដែលមិនមែនជាមិនសៅហ្មងផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[១៤៥] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៥ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
នកិលេសសម្បយុត្តទុកៈ
[១៤៦] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយកិលេស អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយកិលេស ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនបា្រសចាកកិលេស អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនបា្រសចាកកិលេស ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌ មិនមែនប្រកបដោយកិលេស អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនប្រកបដោយកិលេសផង មិនមែនបា្រសចាកកិលេសផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[១៤៧] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៥ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
នកិលេសសង្កិលេសិកទុកៈ
[១៤៨] ធម៌មិនមែនកិលេស ទាំងមិនមែនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនកិលេស ទាំងមិនមែនជាមិនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាមិនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង ទាំងមិនមែនជាមិនមែនកិលេស អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង ទាំងមិនមែនជាមិនមែនកិលេស ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនកិលេស ទាំងមិនមែនជាមិនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនកិលេស ទាំងមិនមែនជាមិនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មងផង មិនមែនជាមិនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង ទាំងមិនមែនជាមិនមែនកិលេសផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣ ។
[១៤៩] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
នកិលេសសង្កិលិដ្ឋទុកៈ
[១៥០] ធម៌មិនមែនកិលេស ទាំងមិនមែនជាមិនសៅហ្មង អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនកិលេស ទាំងមិនមែនជាមិនសៅហ្មង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌ មិនមែនជាមិនសៅហ្មង ទាំងមិនមែនជាមិនមែនកិលេស អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនជាមិនសៅហ្មង ទាំងមិនមែនជាមិនមែនកិលេស ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌ មិនមែនជាមិនសៅហ្មង ទាំងមិនមែនជាមិនមែនកិលេស អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនកិលេស ទាំងមិនមែនជាមិនសៅហ្មងផង មិនមែនជាមិនសៅហ្មង ទាំងមិនមែនជាមិនមែនកិលេសផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[១៥១] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
នកិលេសកិលេសសម្បយុត្តទុកៈ
[១៥២] ធម៌មិនមែនកិលេស ទាំងមិនមែនបា្រសចាកកិលេស អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនកិលេស ទាំងមិនមែនបា្រសចាកកិលេស ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនបា្រសចាកកិលេស ទាំងមិនមែនជាមិនមែនកិលេស អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនបា្រសចាកកិលេស ទាំងមិនមែនជាមិនមែនកិលេស ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនកិលេស ទាំងមិនមែនបា្រសចាកកិលេស អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនកិលេសទាំងមិនមែនបា្រសចាកកិលេសផង មិនមែនបា្រសចាកកិលេស ទាំងមិនមែនជាមិនមែនកិលេសផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[១៥៣] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
កិលេសវិប្បយុត្តនសង្កិលេសិកទុកៈ
[១៥៤] ធម៌បា្រសចាកកិលេស និងមិនមែនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង អាស្រ័យនូវធម៌បា្រសចាកកិលេស និងមិនមែនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌បា្រសចាកកិលេស និងមិនមែនមិនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង អាស្រ័យនូវធម៌បា្រសចាកកិលេស និងមិនមែនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌បា្រសចាកកិលេស និងមិនមែនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មងផង បា្រសចាកកិលេស និងមិនមែនជាមិនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មងផង អាស្រ័យនូវធម៌បា្រសចាកកិលេស និងមិនមែនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌បា្រសចាកកិលេស និងមិនមែនជាមិនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង អាស្រ័យនូវធម៌បា្រសចាកកិលេស និងមិនមែនជាមិនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌បា្រសចាកកិលេស និងមិនមែនជាមិនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង អាស្រ័យនូវធម៌បា្រសចាកកិលេស និងមិនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មងផង ប្រាសចាកកិលេស និងមិនមែនជាមិនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មងផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ
[១៥៥] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
នទស្សេនេនបហាតព្វទុកៈ
[១៥៦] ធម៌ដែលមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌ដែលមិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌ដែលមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈផង មិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[១៥៧] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ២។
នភាវនាយបហាតព្វទុកៈ
[១៥៨] ធម៌ដែលមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌ដែលមិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌ដែលមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនាផង មិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនាផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[១៥៩] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។
នទស្សនេនបហាតព្វហេតុកទុកៈ
[១៦០] ធម៌មានហេតុដែលមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ អាស្រ័យនូវធម៌ មានហេតុដែលមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មានហេតុដែលមិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ អាស្រ័យនូវធម៌ មានហេតុដែលមិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មានហេតុដែលមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ អាស្រ័យនូវធម៌មានហេតុដែលមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈផង មានហេតុដែលមិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[១៦១] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
នភាវនាយបហាតព្វហេតុកទុកៈ
[១៦២] ធម៌មានហេតុដែលមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា អាស្រ័យនូវធម៌ មានហេតុដែលមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មានហេតុដែលមិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា អាស្រ័យនូវធម៌មានហេតុ ដែលមិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មានហេតុដែលមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា អាស្រ័យនូវធម៌មានហេតុ ដែលមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនាផង មានហេតុដែលមិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនាផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[១៦៣] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
នសវិតក្កទុកៈ
[១៦៤] ធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិតក្កៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិតក្កៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាមិនមានវិតក្កៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានវិតក្កៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិតក្កៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិតក្កៈផង មិនមែនជាមិនមានវិតក្កៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[១៦៥] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
នសវិចារទុកៈ
[១៦៦] ធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិចារៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិចារៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាមិនមានវិចារៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានវិចារៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិចារៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិចារៈផង មិនមែនជាមិនមានវិចារៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[១៦៧] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
នសប្បីតិទុកៈ
[១៦៨] ធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងបីតិ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងបីតិ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាមិនមានបីតិ អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនជាមិនមានបីតិ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងបីតិ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងបីតិផង មិនមែនជាមិនមានបីតិផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[១៦៩] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
នបីតិសហគតទុកៈ
[១៧០] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយបីតិ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយបីតិ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនប្រកបដោយបីតិ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនប្រកបដោយបីតិ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយបីតិ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយបីតិផង មិនមែនជាមិនមែនប្រកបដោយបីតិផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[១៧១] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
នសុខសហគតទុកៈ
[១៧២] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនប្រកបដោយសុខ អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនជាមិនមែនប្រកបដោយសុខ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខផង មិនមែនជាមិនមែនប្រកបដោយសុខផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[១៧៣] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
នឧបេក្ខាសហគតទុកៈ
[១៧៤] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយឧបេក្ខា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយឧបេក្ខា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនប្រកបដោយឧបេក្ខា អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនជាមិនមែនប្រកបដោយឧបេក្ខា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយឧបេក្ខា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយឧបេក្ខាផង មិនមែនជាមិនមែនប្រកបដោយឧបេក្ខាផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[១៧៥] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
នកាមាវចរទុកៈ
[១៧៦] ធម៌មិនមែនជាកាមាវចរៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកាមាវចរៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនកាមាវចរៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនកាមាវចរៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាកាមាវចរៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកាមាវចរៈផង មិនមែនជាមិនមែនកាមាវចរៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[១៧៧] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
នរូបាវចរទុកៈ
[១៧៨] ធម៌មិនមែនជារូបាវចរៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជារូបាវចរៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនរូបាវចរៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនរូបាវចរៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជារូបាវចរៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជារូបាវចរៈផង មិនមែនជាមិនមែនរូបាវចរៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[១៧៩] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
នអរូបាវចរទុកៈ
[១៨០] ធម៌មិនមែនជាអរូបាវចរៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអរូបាវចរៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ១។ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនអរូបាវចរៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនអរូបាវចរៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនអរូបាវចរៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអរូបាវចរៈផង មិនមែនជាមិនមែនអរូបាវចរៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ១។
[១៨១] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។
នបរិយាបន្នទុកៈ
[១៨២] ធម៌មិនមែនជាបរិយាបន្នៈ (ដែលរាប់បញ្ចូលក្នុងតេភូមិកវដ្តៈ) អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាបរិយាបន្នៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាអបរិយាបន្នៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអបរិយាបន្នៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ១។ ធម៌មិនមែនជាអបរិយាបន្នៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាបរិយាបន្នៈផង មិនមែនជាអបរិយាបន្នៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ១។
[១៨៣] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។
ននិយ្យានិកទុកៈ
[១៨៤] ធម៌មិនមែនជានិយ្យានិកៈ (ធម៌ដែលកាត់នូវវដ្តមូល) អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជានិយ្យានិកៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ១។ ធម៌មិនមែនជាអនិយ្យានិកៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអនិយ្យានិកៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជានិយ្យានិកៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជានិយ្យានិកៈផង មិនមែនជាអនិយ្យានិកៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ១។
[១៨៥] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។
ននិយតទុកៈ
[១៨៦] ធម៌មិនមែនជានិយតៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជានិយតៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ១។ ធម៌មិនមែនជាមិនមាននិយតៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមាននិយតៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាមិនមាននិយតៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជានិយតៈផង មិនមែនជាមិនមាននិយតៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ១។
[១៨៧] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។
នសឧត្តរទុកៈ
[១៨៨] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយឧត្តរៈ (ការរើឡើងនូវខ្លួន) អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយឧត្តរៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាអនុត្តរៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអនុត្តរៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ១។ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយឧត្តរៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយឧត្តរៈផង មិនមែនជាអនុត្តរៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ១។
[១៨៩] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។
នសរណទុកៈ
[១៩០] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយរណៈ (លាមក) អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយរណៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ១។ ធម៌មិនមែនជាអរណៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអរណៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយរណៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយរណៈផង មិនមែនជាអរណៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ១។
[១៩១] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។
ចប់ បច្ចនីយទុកប្បដ្ឋាន។
បច្ចនីយទុកត្តិកប្បដ្ឋាន
នហេតុទុកនកុសលត្តិកៈ
[១៩២] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ គឺ ខន្ធ៣ផង ចិត្តសមុដ្ឋានរូបផង អាស្រ័យនូវខន្ធ១ មិនមែនជាហេតុ ជាអកុសល ជាអព្យាកតៈ។ ធម៌មិនមែនជាមិនមានហេតុ មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ គឺហេតុ អាស្រ័យនូវពួកខន្ធ ដែលមិនមែនជាហេតុ ជាអកុសល ជាអព្យាកតៈ។ ធម៌មិនមែនជាហេតុក្តី មិនមែនជាកុសលក្តី មិនមែនជាមិនមានហេតុក្តី មិនមែនជាកុសលក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[១៩៣] ធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាកុសលក្តី មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាកុសលក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[១៩៤] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាកុសលផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាកុសលផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាកុសលក្តី មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាកុសលក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាកុសលផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[១៩៥] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងនហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ២។
ក្នុងសហជាតវារៈក្តី ក្នុងសម្បយុត្តវារៈក្តី សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
[១៩៦] ធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាកុសល ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាកុសល ដោយហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាកុសល ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាកុសល ដោយហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាកុសល ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាកុសលផង ដោយហេតុប្បច្ច័យ។
[១៩៧] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាកុសល ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាកុសល ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ។
[១៩៨] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
បណ្ឌិតគប្បីញុំាងបញ្ហាវារៈឲ្យពិសា្ដរ យ៉ាងនេះចុះ។
[១៩៩] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ គឺខន្ធ៣ផង ចិត្តសមុដ្ឋានរូបផង អាស្រ័យនូវខន្ធ១ ដែលមិនមែនជាហេតុ ជាកុសល ជាអព្យាកតៈ។ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាអកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ គឺហេតុ អាស្រ័យនូវពួកខន្ធ ដែលមិនមែនជាហេតុ ជាកុសល ជាអព្យាកតៈ។ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអកុសលក្ដី មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាអកុសលក្ដី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[២០០] ធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាអកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាអកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាអកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអកុសលក្តី មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាអកុសលក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាអកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[២០១] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអកុសលផង មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាអកុសលផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាអកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអកុសលផង មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាអកុសលផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអកុសលក្តី មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាអកុសលក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអកុសលផង មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាអកុសលផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[២០២] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងបច្ច័យទាំងអស់ សុទ្ធតែមានវារៈ៩។
[២០៣] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអព្យាកតៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអព្យាកតៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ គឺខន្ធ៣ អាស្រ័យនូវខន្ធ១ ដែលជាកុសលាកុសល មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវខន្ធ៣។ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាអព្យាកតៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអព្យាកតៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអព្យាកតៈក្តី មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាអព្យាកតៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអព្យាកតៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[២០៤] ធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាអព្យាកតៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាអព្យាកតៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[២០៥] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអព្យាកតៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអព្យាកតៈផង មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាអព្យាកតៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាអព្យាកតៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអព្យាកតៈផង មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាអព្យាកតៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអព្យាកតៈក្តី មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាអព្យាកតៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអព្យាកតៈផង មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាអព្យាកតៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[២០៦] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងបច្ច័យទាំងអស់ សុទ្ធតែមានវារៈ៩។
នហេតុទុកនវេទនាត្តិកៈ
[២០៧] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[២០៨] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងបច្ច័យទាំងអស់ សុទ្ធតែមានវារៈ៩។
[២០៩] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[២១០] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងបច្ច័យទាំងអស់ សុទ្ធតែមានវារៈ៩។
[២១១] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[២១២] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងបច្ច័យទាំងអស់ សុទ្ធតែមានវារៈ៩។
នហេតុទុកនវិបាកត្តិកៈ
[២១៣] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាវិបាក មិនមែនជាហេតុ … នូវធម៌មិនមែនមានវិបាកជាប្រក្រតី … មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនវិបាក ទាំងមិនមែនមានវិបាកជាប្រក្រតី មិនមែនជាហេតុ…។
នហេតុទុកនឧបាទិន្នុបាទានិយត្តិកៈ
[២១៤] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ដែលមិនមែនកម្មប្រកបដោយកិលេស (មានតណ្ហាជាដើម) កាន់យក ទាំងជាប្រយោជន៍ដល់ឧបាទាន … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ដែលមិនមែនកម្មប្រកបដោយកិលេស មិនកាន់យក តែជាប្រយោជន៍ដល់ឧបាទាន … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ដែលមិនមែនកម្មប្រកបដោយកិលេស មិនកាន់យក ទាំងមិនជាប្រយោជន៍ដល់ឧបាទាន…។
នហេតុទុកនសង្កិលិដ្ឋសង្កិលេសិកត្តិកៈ
[២១៥] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនសៅហ្មង ទាំងគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនសៅហ្មង តែគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនសៅហ្មង ទាំងមិនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង…។
នហេតុទុកនវិតក្កត្តិកៈ
[២១៦] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិតក្កៈ ទាំងប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិចារៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានវិតក្កៈ មានត្រឹមតែវិចារៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានវិតក្កៈ ទាំងមិនមានវិចារៈ…។
នហេតុទុកនបីតិត្តិកៈ
[២១៧] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រកបដោយបីតិ… អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រកបដោយសុខ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រកបដោយឧបេក្ខា…។
នហេតុទុកនទស្សនត្តិកៈ
[២១៨] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ដែលមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ដែលមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ដែលមិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ និងមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា…។
នហេតុទុកនទស្សនេនបហាតព្វហេតុកត្តិកៈ
[២១៩] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ដែលមានហេតុមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ដែលមានហេតុមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ដែលមានហេតុមិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ និងមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា…។
នហេតុទុកនអាចយគាមិត្តិកៈ
[២២០] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនដល់នូវការសន្សំកពូនឡើង … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនដល់នូវការសន្សំកពូនឡើង … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមែនដល់នូវការសន្សំកពូនឡើង និងមិនមែនជាមិនដល់នូវការសន្សំកពូនឡើង…។
នហេតុទុកនសេក្ខត្តិកៈ
[២២១] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាសេក្ខៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអសេក្ខៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជានេវសេក្ខានាសេក្ខៈ…។
នហេតុទុកនបរិត្តត្តិកៈ
[២២២] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាសភាពតូចឆ្មារ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនដល់នូវសភាពធំ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនមានប្រមាណមិនបាន…។
នហេតុទុកនបរិត្តារម្មណត្តិកៈ
[២២៣] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនមានអារម្មណ៍តូចឆ្មារ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនមានអារម្មណ៍ដល់នូវសភាពធំ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនមានអារម្មណ៍មានប្រមាណមិនបាន…។
នហេតុទុកនហីនត្តិកៈ
[២២៤]អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនថោកទាប … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាកណ្តាល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនឧត្តម…។
នហេតុទុកនមិច្ឆត្តត្តិកៈ
[២២៥] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនមានសភាពខុស និងទៀង … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនមានសភាពត្រូវ និងទៀង … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអនិយតៈ…។
នហេតុទុកនមគា្គរម្មណត្តិកៈ
[២២៦] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនមានមគ្គជាអារម្មណ៍ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនមានមគ្គជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនមានមគ្គជាអធិបតិ…។
នហេតុទុកនឧប្បន្នត្តិកៈ
[២២៧] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនទាន់កើតឡើងហើយ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រុងកើតឡើង…។
នហេតុទុកនអតីតត្តិកៈ
[២២៨] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអតីត … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអនាគត…។
នហេតុទុកនអតីតារម្មណត្តិកៈ
[២២៩] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាអតីត … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាអនាគត … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាបច្ចុប្បន្ន…។
នហេតុទុកនអជ្ឈត្តត្តិកៈ
[២៣០] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាខាងក្នុង … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាខាងក្រៅ…។
នហេតុទុកនអជ្ឈត្តារម្មណត្តិកៈ
[២៣១] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្នុង … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្រៅ…។
នហេតុទុកនសនិទស្សនត្តិកៈ
[២៣២] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[២៣៣] ធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[២៣៤] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[២៣៥] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងបច្ច័យទាំងអស់ សុទ្ធតែមានវារៈ៩។
[២៣៦] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[២៣៧] ធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[២៣៨] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[២៣៩] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
ក្នុងសហជាតវារៈក្តី ក្នុងសម្បយុត្តវារៈក្តី មានសេចក្តីពិស្តារ គ្រប់ៗបច្ច័យទាំងអស់។
[២៤០] ធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ដោយហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ដោយហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង មិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង ដោយហេតុប្បច្ច័យ។
[២៤១] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ។
[២៤២] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
បណ្ឌិតគប្បីញុំាងបញ្ហាវារៈឲ្យពិស្តារ យ៉ាងនេះចុះ។
[២៤៣] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ និងមិនមានការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[២៤៤] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ១ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
នសហេតុកទុកនកុសលត្តិកៈ
[២៤៥] ធម៌មិនមែនជាសហេតុកៈ (មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ) មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសហេតុកៈ មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ គឺចិត្តសមុដ្ឋានរូប អាស្រ័យនូវមោហៈ ដែលប្រកបដោយវិចិកិច្ឆា ប្រកបដោយឧទ្ធច្ចៈ មហាភូត៣ អាស្រ័យនូវមហាភូត១។ ធម៌មិនមែនជាអហេតុកៈ (មិនមែនជាមិនមានហេតុ) មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសហេតុកៈ មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ គឺពួកសម្បយុត្តកក្ខន្ធ អាស្រ័យនូវមោហៈ ដែលប្រកបដោយវិចិកិច្ឆា ប្រកបដោយឧទ្ធច្ចៈ ពួកសហេតុកក្ខន្ធ អាស្រ័យនូវវត្ថុ ក្នុងខណៈនៃបដិសន្ធិ។ ធម៌មិនមែនជាសហេតុកៈ មិនមែនជាកុសលក្តី មិនមែនជាអហេតុកៈ មិនមែនជាកុសលក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសហេតុកៈ មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាអហេតុកៈ មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអហេតុកៈ មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាសហេតុកៈ មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសហេតុកៈ មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនជាអហេតុកៈ មិនមែនជាកុសលផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[២៤៦] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
[២៤៧] ធម៌មិនមែនជាសហេតុកៈ មិនមែនជាអកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសហេតុកៈ មិនមែនជាអកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាអហេតុកៈ មិនមែនជាអកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអហេតុកៈ មិនមែនជាអកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាសហេតុកៈ មិនមែនជាអកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសហេតុកៈ មិនមែនជាអកុសលផង មិនមែនជាអហេតុកៈ មិនមែនជាអកុសលផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[២៤៨] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
[២៤៩] ធម៌មិនមែនជាអហេតុកៈ មិនមែនជាអព្យាកតៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសហេតុកៈ មិនមែនជាអព្យាកតៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ១។ ធម៌មិនមែនជាអហេតុកៈ មិនមែនជាអព្យាកតៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអហេតុកៈ មិនមែនជាអព្យាកតៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ១។ ធម៌មិនមែនជាអហេតុកៈ មិនមែនជាអព្យាកតៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសហេតុកៈ មិនមែនជាអព្យាកតៈផង មិនមែនជាអហេតុកៈ មិនមែនជាអព្យាកតៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ១។
[២៥០] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
នហេតុសម្បយុត្តទុកៈ ប្រហែលគ្នានឹងនហេតុនសហេតុកទុកៈដែរ។
នហេតុសហេតុកទុកនកុសលត្តិកៈ
[២៥១] ធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាអហេតុកៈ (មិនមានហេតុ) មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាអហេតុកៈ មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអហេតុកៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាអហេតុកៈ មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាអហេតុកៈ មិនមែនជាកុសលក្តី មិនមែនជាអហេតុកៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាកុសលក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាអហេតុកៈ មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាអហេតុកៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអហេតុកៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាអហេតុកៈ មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាអហេតុកៈ មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនជាអហេតុកៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនហេតុ មិនមែនជាកុសលផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[២៥២] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
[២៥៣] ធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាអហេតុកៈ មិនមែនជាអកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាអហេតុកៈ មិនមែនជាអកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[២៥៤] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
[២៥៥] ធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាអហេតុកៈ មិនមែនជាអព្យាកតៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាអហេតុកៈ មិនមែនជាអព្យាកតៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[២៥៦] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
នហេតុចេវនហេតុវិប្បយុត្តទុកៈ ប្រហែលគ្នានឹងនហេតុចេវនហេតុសម្បយុត្តទុកៈដែរ។
នហេតុនសហេតុកទុកនកុសលត្តិកៈ
[២៥៧] ធម៌មិនមែនជាហេតុ និងមិនមែនជាសហេតុកៈ មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ និងមិនមែនជាសហេតុកៈ មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។ ធម៌មិនមែនជាហេតុ និងមិនមែនជាសហេតុកៈ មិនមែនជាអកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ និងមិនមែនជាសហេតុកៈ មិនមែនជាអកុសល … មានវារៈ៩។ ធម៌មិនមែនជាហេតុ និងមិនមែនជាអហេតុកៈ មិនមែនជាអព្យាកតៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ និងមិនមែនជាអហេតុកៈ មិនមែនជាអព្យាកតៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ១។ ដោយឧបាយនេះ កុសលាកុសលទុកៈ គឺជាកុសលត្តិកៈហ្នឹងឯង ទើបគួរ ក្នុងសេចក្ដីនេះ។
ចូឡន្ដរទុកនកុសលត្តិកៈ
[២៥៨] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអប្បច្ចយៈ មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអសង្ខតៈ មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានការប៉ះពាល់ មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានរូប មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានរូប មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាលោកិយ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាលោកុត្តរៈ មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនត្រូវដឹងដោយវិញ្ញាណណានីមួយ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនជាមិនមែនត្រូវដឹងដោយវិញ្ញាណណានីមួយ មិនមែនជាកុសល…។
នោអាសវគោច្ឆកទុកនកុសលត្តិកៈ
[២៥៩] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនអាសវៈ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនអាសវៈ មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងអាសវៈ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានអាសវៈ មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយអាសវៈ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រាសចាកអាសវៈ មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានអាសវៈ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈ មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនប្រាសចាកអាសវៈ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រាសចាកអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានអាសវៈ មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រាសចាកអាសវៈ និងមិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងអាសវៈ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រាសចាកអាសវៈ និងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈ មិនមែនជាកុសល…។
ឆគោច្ឆកទុកនកុសលត្តិកៈ
[២៦០] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនៈ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនសញ្ញោជនៈ មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាគន្ថៈ (ធម៌ដោតក្រងសត្វទុកក្នុងវដ្តៈ ដោយអំណាចចុតិ និងបដិសន្ធិ) មិនមែនជាកុសល … មិនមែនជាឱឃៈ … មិនមែនជាយោគៈ … មិនមែនជានីវរណៈ … មិនមែនជាបរាមាសៈ…។
មហន្តរទុកនកុសលត្តិកៈ
[២៦១] មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងអារម្មណ៍ … មិនមែនជាមិនមានអារម្មណ៍…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាចិត្ត មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនចិត្ត មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាចេតសិក មិនមែនជាកុសល…។ សេចកី្តបំប្រួញ។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយចិត្ត មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនលាយឡំដោយចិត្ត មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាចិត្តសមុដ្ឋាន មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនកើតជាមួយនឹងចិត្ត មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅតាមចិត្ត មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនលាយឡំ និងតាំងឡើងអំពីចិត្ត មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនលាយឡំ តាំងឡើង និងកើតជាមួយនឹងចិត្ត មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនលាយឡំ តាំងឡើង និងប្រព្រឹត្តទៅតាមចិត្ត មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាខាងក្នុង មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាខាងក្រៅ មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាឧបាទា មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលកម្មប្រកបដោយកិលេស (មានតណ្ហាជាដើម) កាន់យក មិនមែនជាកុសល…។
នោឧបាទានគោច្ឆកទុកនកុសលត្តិកៈ
[២៦២] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាឧបាទាន មិនមែនជាកុសល…។
នោកិលេសគោច្ឆកទុកនកុសលត្តិកៈ
[២៦៣] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកិលេស មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនកិលេស មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនសៅហ្មង មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនសៅហ្មង មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយកិលេស មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនបា្រសចាកកិលេស មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកិលេស ទាំងមិនមែនជាមិនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង ទាំងមិនមែនជាមិនមែនកិលេស មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកិលេស ទាំងមិនមែនជាមិនសៅហ្មង មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនសៅហ្មង ទាំងមិនមែនជាមិនមែនកិលេស មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកិលេស ទាំងមិនមែនបា្រសចាកកិលេស មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនបា្រសចាកកិលេស ទាំងមិនមែនជាមិនមែនកិលេស មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនបា្រសចាកកិលេស និងមិនមែនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនបា្រសចាកកិលេស និងមិនមែនជាមិនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង មិនមែនជាកុសល…។
បិដ្ឋិទុកនកុសលត្តិកៈ
[២៦៤] អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌ មានហេតុដែលមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌ មានហេតុដែលមិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌ មានហេតុដែលមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌ មានហេតុដែលមិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយវិតក្កៈ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអវិតក្កៈ មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិចារៈ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអវិចារៈ មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយបីតិ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានបីតិ មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយបីតិ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនប្រកបដោយបីតិ មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនប្រកបដោយសុខ មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយឧបេក្ខា មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនប្រកបដោយឧបេក្ខា មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកាមាវចរៈ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនកាមាវចរៈ មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជារូបាវចរៈ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនរូបាវចរៈ មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអរូបាវចរៈ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនអរូបាវចរៈ មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាបរិយាបន្នៈ (ធម៌ដែលរាប់បញ្ចូលក្នុងតេភូមិកវដ្តៈ) មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអបរិយាបន្នៈ មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជានិយ្យានិកៈ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអនិយ្យានិកៈ មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនទៀង មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនទៀង មិនមែនជាកុសល…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយឧត្តរៈ (ការរើឡើងនូវខ្លួន) មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអនុត្តរៈ មិនមែនជាកុសល…។
[២៦៥] ធម៌មិនមែនជាសរណៈ (ប្រកបដោយកិលេសជាសត្រូវ) មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាអរណៈ (មិនមានកិលេសជាសត្រូវ) មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាកុសលក្តី មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនជាកុសលក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនជាកុសលផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[២៦៦] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។
[២៦៧] ធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាអកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាអកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[២៦៨] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ១ ក្នុងបច្ច័យទាំងអស់ សុទ្ធតែមានវារៈ១។
[២៦៩] ធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាអព្យាកតៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាអព្យាកតៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនជាអព្យាកតៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនជាអព្យាកតៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[២៧០] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ២ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ២ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ២។
ក្នុងសហជាតវារៈក្តី ក្នុងបញ្ហាវារៈក្តី មានសេចក្តីពិស្តារ គ្រប់ៗបច្ច័យទាំងអស់។
នសរណទុកនវេទនាត្តិកៈ
[២៧១] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា…។
នសរណទុកនវិបាកត្តិកៈ
[២៧២] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាវិបាក មិនមែនជាសរណៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានវិបាកជាប្រក្រតី មិនមែនជាសរណៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនវិបាក និងមិនមែនមានវិបាកជាប្រក្រតី មិនមែនជាសរណៈ…។
នសរណទុកនឧបាទិន្នុបាទានិយត្តិកៈ
[២៧៣] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនដែលកម្មប្រកបដោយកិលេស (មានតណ្ហាជាដើម) កាន់យក ទាំងជាប្រយោជន៍ដល់ឧបាទាន … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនដែលកម្មប្រកបដោយកិលេស មិនកាន់យក ទាំងជាប្រយោជន៍ដល់ឧបាទាន … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនដែលកម្មប្រកបដោយកិលេស មិនកាន់យក ទាំងមិនជាប្រយោជន៍ដល់ឧបាទាន…។បេ។
នសរណទុកនសនិទស្សនត្តិកៈ
[២៧៤] ធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[២៧៥] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
[២៧៦] ធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[២៧៧] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ២ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។
ក្នុងសហជាតវារៈក្តី ក្នុងបញ្ហាវារៈក្តី បណ្ឌិតគប្បីឲ្យពិស្តារ គ្រប់ៗបច្ច័យផងចុះ។
[២៧៨] ធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ និងមិនមានការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមានការឃើញ និងមិនមានការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[២៧៩] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ១ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់ៗបច្ច័យទាំងអស់។
ចប់ បច្ចនីយទុកត្តិកប្បដ្ឋាន។
បច្ចនីយត្តិកទុកប្បដ្ឋាន
នកុសលត្តិកនហេតុទុកៈ
[២៨០] ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុក្តី មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុក្តី មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។
[២៨១] ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាហេតុក្តី មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុក្តី មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។
[២៨២] ធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុក្តី មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាហេតុក្តី មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុក្តី មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។
[២៨៣] ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុផង មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុផង មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុផង មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។
[២៨៤] ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាហេតុផង មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាហេតុផង មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាហេតុផង មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។
[២៨៥] ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុផង មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុផង មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុក្តី មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុផង មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[២៨៦] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ២៩ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ២៤ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ២៩ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
[២៨៧] ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមែនហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាមិនមែនហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមែនហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាមិនមែនហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមែនហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមែនហេតុក្តី មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាមិនមែនហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមែនហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមែនហេតុក្តី មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាមិនមែនហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមែនហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាមិនមែនហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាមិនមែនហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។ ធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាមិនមែនហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាមិនមែនហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមែនហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមែនហេតុផង មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាមិនមែនហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាមិនមែនហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាមិនមែនហេតុផង មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាមិនមែនហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមែនហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមែនហេតុផង មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាមិនមែនហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[២៨៨] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ២៤ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ២៤ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ២៤ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
នកុសលត្តិកនសហេតុកទុកៈ
[២៨៩] ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសហេតុកៈ (ប្រកបដោយហេតុ) អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសហេតុកៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាសហេតុកៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសហេតុកៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសហេតុកៈផង មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាសហេតុកៈផង អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសហេតុកៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាសហេតុកៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាសហេតុកៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសហេតុកៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាសហេតុកៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសហេតុកៈផង មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាសហេតុកៈផង អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាសហេតុកៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសហេតុកៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាសហេតុកៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសហេតុកៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសហេតុកៈផង មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាសហេតុកៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសហេតុកៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសហេតុកៈផង មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាសហេតុកៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[២៩០] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ១៥ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ១៥ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
[២៩១] ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាអហេតុកៈ (មិនមានហេតុ) អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាអហេតុកៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាអហេតុកៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាអហេតុកៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។ ធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាអហេតុកៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាអហេតុកៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាអហេតុកៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាអហេតុកៈផង មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាអហេតុកៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាអហេតុកៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាអហេតុកៈផង មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាអហេតុកៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាអហេតុកៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាអហេតុកៈផង មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាអហេតុកៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[២៩២] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ២៤ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ២៤ សេចក្តីពិសា្តរ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
នកុសលត្តិកនហេតុសម្បយុត្តទុកៈ
[២៩៣] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុសម្បយុត្ត (ប្រកបដោយហេតុ) … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុវិប្បយុត្ត (បា្រសចាកហេតុ)…។
នកុសលត្តិកនហេតុសហេតុកទុកៈ
[២៩៤] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាអហេតុកៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាអហេតុកៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនហេតុ…។
នកុសលត្តិកនហេតុហេតុសម្បយុត្តទុកៈ
[២៩៥] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាហេតុវិប្បយុត្ត … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាមិនមែនហេតុ…។
នកុសលត្តិកនហេតុនសហេតុកទុកៈ
[២៩៦] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុ និងមិនមែនជាសហេតុកៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាហេតុ និងមិនមែនជាអហេតុកៈ…។
នកុសលត្តិកចូឡន្តរទុកៈ
[២៩៧] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាអប្បច្ច័យ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាអសង្ខតៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសនិទស្សនៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាអនិទស្សនៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសប្បដិឃៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាអប្បដិឃៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនមានរូប … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមានរូប…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាលោកិយ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាលោកុត្តរៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនត្រូវដឹងដោយវិញ្ញាណណានីមួយ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមែនត្រូវដឹងដោយវិញ្ញាណណានីមួយ…។
នកុសលត្តិកនោអាសវគោច្ឆកទុកៈ
[២៩៨] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាអាសវៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមែនអាសវៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងអាសវៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមានអាសវៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាអាសវសម្បយុត្ត … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានអាសវៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមានអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្ត … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាអាសវវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល ជាអាសវវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងអាសវៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល ជាអាសវវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាមិនមានអាសវៈ…។
នកុសលត្តិកឆគោច្ឆកទុកៈ
[២៩៩] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសញ្ញោជនៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាគន្ថៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាឱឃៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាយោគៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជានីវរណៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាបរាមាសៈ…។
នកុសលត្តិកមហន្តរទុកៈ
[៣០០] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងអារម្មណ៍ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមានអារម្មណ៍…។ សេចក្ដីបំប្រួញ។ មិនសំដៅយកនូវបទ ដែលមិនមែនជាមិនមែនចិត្តទេ។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាចិត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាចេតសិក…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាចិត្តសម្បយុត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនលាយឡំដោយចិត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាចិត្តសមុដ្ឋាន…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនកើតជាមួយនឹងចិត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅតាមចិត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនលាយឡំ និងតាំងឡើងអំពីចិត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនលាយឡំ តាំងឡើង និងកើតជាមួយនឹងចិត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនលាយឡំ តាំងឡើង និងប្រព្រឹត្តទៅតាមចិត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាខាងក្នុង … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាខាងក្រៅ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាឧបាទា…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាឧបាទិន្ន … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាអនុបាទិន្ន…។
នកុសលត្តិកទ្វិគោច្ឆកទុកៈ
[៣០១] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាឧបាទាន … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមែនឧបាទាន…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាកិលេស … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមែនកិលេស…។
[៣០២] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល ដែលមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាកុសល ដែលមិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល ដែលមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល ដែលមិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល ដែលមិនមែនមានហេតុត្រូវលះដោយទស្សនៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល ដែលមិនមែនជាមិនមែនមានហេតុត្រូវលះដោយទស្សនៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល ដែលមិនមែនមានហេតុត្រូវលះដោយភាវនា … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល ដែលមិនមែនជាមិនមែនមានហេតុត្រូវលះដោយភាវនា…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិតក្កៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមានវិតក្កៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិចារៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមានវិចារៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងបីតិ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមានបីតិ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយបីតិ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមែនប្រកបដោយបីតិ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមែនប្រកបដោយសុខ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយឧបេកា្ខ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមែនប្រកបដោយឧបេកា្ខ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាកាមាវចរៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមែនកាមាវចរៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជារូបាវចរៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមែនរូបាវចរៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាអរូបាវចរៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមែនអរូបាវចរៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាបរិយាបន្នៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាអបរិយាបន្នៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជានិយ្យានិកៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាអនិយ្យានិកៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជានិយតៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាអនិយតៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសឧត្តរៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាអនុត្តរៈ…។
[៣០៣] ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសរណៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសរណៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាសរណៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសរណៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសរណៈផង មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាសរណៈផង អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសរណៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាសរណៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាសរណៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។ ធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាសរណៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាសរណៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសរណៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាសរណៈផង មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាសរណៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសរណៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសរណៈផង មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាសរណៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[៣០៤] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ២១ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ១៧ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ២១ សេចក្ដីពិសា្ដរ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
[៣០៥] ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាអរណៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាអរណៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៣០៦] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
នវេទនាតិកនហេតុទុកៈ
[៣០៧] ធម៌មិនមែនសម្បយុត្តដោយសុខវេទនា មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនសម្បយុត្តដោយសុខវេទនា មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនសម្បយុត្តដោយទុក្ខវេទនា មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនសម្បយុត្តដោយសុខវេទនា មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនសម្បយុត្តដោយអទុក្ខមសុខវេទនាមិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនសម្បយុត្តដោយសុខវេទនា មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនសម្បយុត្តដោយទុក្ខវេទនា មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនសម្បយុត្តដោយទុក្ខវេទនា មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនសម្បយុត្តដោយអទុក្ខមសុខវេទនា មិនមែនជាហេតុ…។
នវិបាកត្តិកនហេតុទុកៈ
[៣០៨] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាវិបាក មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានវិបាកធម៌ជាប្រក្រតី មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនវិបាក ទាំងមិនមែនមានវិបាកធម៌ជាប្រក្រតី មិនមែនជាហេតុ…។
នឧបាទិន្នុបាទានិយត្តិកនហេតុទុកៈ
[៣០៩] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាឧបាទិន្នុបាទានិយៈ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអនុបាទិន្នុបាទានិយៈមិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអនុបាទិន្នអនុបាទានិយៈមិនមែនជាហេតុ…។
នសង្កិលិដ្ឋសង្កិលេសិកត្តិកនហេតុទុកៈ
[៣១០] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសង្កិលិដ្ឋសង្កិលេសិកៈ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអសង្កិលិដ្ឋសង្កិលេសិកៈ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអសង្កិលិដ្ឋអសង្កិលេសិកៈ មិនមែនជាហេតុ…។
នវិតក្កត្តិកនហេតុទុកៈ
[៣១១] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិតក្កៈ និងប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិចារៈ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានវិតក្កៈ មានត្រឹមតែវិចារៈ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានវិតក្កៈ ទាំងមិនមានវិចារៈ មិនមែនជាហេតុ…។
នបីតិតិ្តកនហេតុទុកៈ
[៣១២] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយបីតិ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយឧបេកា្ខ មិនមែនជាហេតុ…។
នទស្សនត្តិកនហេតុទុកៈ
[៣១៣] អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ ទាំងមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា មិនមែនជាហេតុ…។
នទស្សនេនបហាតព្វហេតុកត្តិកនហេតុទុកៈ
[៣១៤] អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនមានហេតុត្រូវលះដោយទស្សនៈ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនមានហេតុត្រូវលះដោយភាវនា មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌ ដែលមិនមែនជាមិនមែនមានហេតុត្រូវលះដោយទស្សនៈ ទាំងមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា មិនមែនជាហេតុ…។
នអាចយគាមិត្តិកនហេតុទុកៈ
[៣១៥] អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនដល់នូវការសន្សំកពូនឡើង មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនជាមិនដល់នូវការសន្សំកពូនឡើង មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនជាមិនមែនដល់នូវការសន្សំកពូនឡើង ទាំងមិនមែនជាមិនដល់នូវការសន្សំកពូនឡើង មិនមែនជាហេតុ…។
នសេក្ខត្តិកនហេតុទុកៈ
[៣១៦] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសេក្ខៈ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអសេក្ខៈ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាសេកា្ខនាសេក្ខៈ មិនមែនជាហេតុ…។
នបរិត្តត្តិកនហេតុទុកៈ
[៣១៧] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសភាពតូចឆា្មរ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនដល់នូវសភាពធំ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាប្រមាណមិនបាន មិនមែនជាហេតុ…។
នបរិត្តារម្មណត្តិកនហេតុទុកៈ
[៣១៨] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាបរិត្តារម្មណ៍ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមហគ្គតារម្មណ៍ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអប្បមាណារម្មណ៍ មិនមែនជាហេតុ…។
នហីនត្តិកនហេតុទុកៈ
[៣១៩] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនថោកទាប មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកណា្ដល មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាឧត្ដម មិនមែនជាហេតុ…។
នមិច្ឆត្តត្តិកនហេតុទុកៈ
[៣២០] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានសភាពខុស និងទៀង មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានសភាពត្រូវ និងទៀង មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអនិយតៈ មិនមែនជាហេតុ…។
នមគា្គរម្មណត្តិកនហេតុទុកៈ
[៣២១] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានមគ្គជាអារម្មណ៍ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានមគ្គជាហេតុ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានមគ្គជាអធិបតិ មិនមែនជាហេតុ…។
នឧប្បន្នត្តិកនហេតុទុកៈ
[៣២២] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអនុប្បន្នៈ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាឧប្បាទិមិនមែនជាហេតុ…។
នអតីតត្តិកនហេតុទុកៈ
[៣២៣] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអតីត មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអនាគតមិនមែនជាហេតុ…។
នអតីតារម្មណត្តិកនហេតុទុកៈ
[៣២៤] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាអតីត មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាអនាគត មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាបច្ចុប្បន្ន មិនមែនជាហេតុ…។
នអជ្ឈត្តិកនហេតុទុកៈ
[៣២៥] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាខាងក្នុង មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាខាងក្រៅ មិនមែនជាហេតុ…។
នអជ្ឈត្តារម្មណត្តិកនហេតុទុកៈ
[៣២៦] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានហេតុខាងក្នុងជាអារម្មណ៍ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានហេតុខាងក្រៅជាអារម្មណ៍ មិនមែនជាហេតុ…។
នសនិទស្សនត្តិកនហេតុទុកៈ
[៣២៧] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ និងមិនមានការប៉ះពាល់ មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។ ធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ និងមិនមានការប៉ះពាល់ មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។ ធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ និងមិនមានការប៉ះពាល់ មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ និងមិនមានការប៉ះពាល់ មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។ ធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាហេតុផង មិនមែនជាមិនមានការឃើញ និងមិនមានការប៉ះពាល់ មិនមែនជាហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាហេតុផង មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។
[៣២៨] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣០ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ សេចក្តីពិស្ដារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
[៣២៩] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាមិនមែនហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
នសនិទស្សនត្តិកនសហេតុកទុកៈ
[៣៣០] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាសហេតុកៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអហេតុកៈ…។
នសនិទស្សនត្តិកនហេតុសម្បយុត្តទុកៈ
[៣៣១] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាហេតុសម្បយុត្ត … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាហេតុវិប្បយុត្ត…។
នសនិទស្សនត្តិកនហេតុសហេតុកទុកៈ
[៣៣២] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាអហេតុកៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអហេតុកៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនហេតុ…។
នសនិទស្សនត្តិកនហេតុហេតុសម្បយុត្តទុកៈ
[៣៣៣] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាហេតុវិប្បយុត្ត … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាហេតុវិប្បយុត្ត ទាំងមិនមែនជាមិនមែនហេតុ…។
នសនិទស្សនត្តិកនហេតុនសហេតុកទុកៈ
[៣៣៤] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាសហេតុកៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាអហេតុកៈ…។
នសនិទស្សនត្តិកចូឡន្តរទុកៈ
[៣៣៥] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអប្បច្ចយៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអសង្ខតៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាសនិទស្សនៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអប្បដិឃៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនមានរូប … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាមិនមានរូប…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាលោកិយ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាលោកុត្តរៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនត្រូវដឹងដោយវិញ្ញាណណានីមួយ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាមិនមែនត្រូវដឹងដោយវិញ្ញាណណានីមួយ…។
នសនិទស្សនត្តិកសត្តគោច្ឆកទុកៈ
[៣៣៦] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអាសវៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាសញ្ញោជនៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាគន្ថៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាឱឃៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាយោគៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជានីវរណៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាបរាមាសៈ…។
នសនិទស្សនត្តិកមហន្តរទុកៈ
[៣៣៧] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនប្រកបដោយអារម្មណ៍…។ សេចក្ដីបំប្រួញ។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាចិត្ត…។ មិនសំដៅយកបទថា មិនមែនជាមិនមែនចិត្តទេ។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាចេតសិក…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនប្រកបដោយចិត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនលាយឡំនឹងចិត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនតាំងឡើងអំពីចិត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនកើតជាមួយនឹងចិត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅតាមចិត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនលាយឡំ និងតាំងឡើងអំពីចិត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនលាយឡំ តាំងឡើង និងកើតជាមួយនឹងចិត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាលាយឡំ តាំងឡើង និងប្រព្រឹត្តទៅតាមចិត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាខាងក្នុង…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាខាងក្រៅ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាឧបាទា…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាឧបាទិន្នៈ… អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអនុបាទិន្នៈ…។
នសនិទស្សនត្តិកទ្វិគោច្ឆកទុកៈ
[៣៣៨] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាឧបាទាន … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាកិលេស…។
នសនិទស្សនត្តិកបិដ្ឋិទុកៈ
[៣៣៩] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ…។
បិដ្ឋិទុកៈ បណ្ឌិតគប្បីឲ្យពិស្តារផងចុះ។
[៣៤០] ធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាសរណៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាសរណៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាសរណៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាសរណៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអនិទស្សនអប្បដិឃៈ មិនមែនជាសរណៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាសរណៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។ ធម៌មិនមែនជាអនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាសរណៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាសរណៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាសរណៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាសរណៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។ ធម៌មិនមែនជាអនិទស្សនអប្បដិឃៈ មិនមែនជាសរណៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអនិទស្សនអប្បដិឃៈ មិនមែនជាសរណៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។ ធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាសរណៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាសរណៈផង មិនមែនជាអនិទស្សនអប្បដិឃៈ មិនមែនជាសរណៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។ ធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាសរណៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាសរណៈផង មិនមែនជាអនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាសរណៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។
[៣៤១] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣០ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៣០ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
[៣៤២] ធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអរណៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអរណៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអរណៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអរណៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអរណៈក្តី មិនមែនជាអនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអរណៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអរណៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៣៤៣] ធម៌មិនមែនជាអនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអរណៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអរណៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអរណៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអរណៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអរណៈក្តី មិនមែនជាអនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអរណៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអរណៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[២៤៤] ធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអរណៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអរណៈផង មិនមែនជាអនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអរណៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអរណៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអរណៈផង មិនមែនជាអនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអរណៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអរណៈក្តី មិនមែនជាអនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអរណៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអរណៈផង មិនមែនជាអនិទស្សនសប្បដិឃៈ មិនមែនជាអរណៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៣៤៥] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
ក្នុងបច្ច័យទាំងអស់ ក្នុងសហជាតវារៈក្ដី បច្ចយវារៈក្ដី និស្សយវារៈក្តី សំសដ្ឋវារៈក្តី សម្បយុត្តវារៈក្តី សុទ្ធតែមានវារៈ៩។
ចប់ បច្ចនីយត្តិកទុកប្បដ្ឋាន។
បច្ចនីយត្តិកត្តិកប្បដ្ឋាន
នកុសលត្តិកនវេទនាតិកៈ
[៣៤៦] ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាក្តី មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាក្តី មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។
[៣៤៧] ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាក្តី មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាក្តី មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។
[៣៤៨] ធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាក្តី មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាក្តី មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាក្តី មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។
[៣៤៩] ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាផង មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាផង មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាផង មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។
[៣៥០] ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាផង មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាផង មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។
[៣៥១] ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាផង មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាផង មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាក្តី មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាផង មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនាផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[៣៥២] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ២៩ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ២៤ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ២៩។
ក្នុងសហជាតវារៈក្តី ក្នុងបញ្ហាវារៈក្តី សុទ្ធតែមានសេចក្តីពិស្តារ។
[៣៥៣] ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនាក្តី មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនាក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនាក្តី មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនាក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។ ធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនាផង មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនាផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនាផង មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនាផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនាផង មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនាផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[៣៥៤] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ២៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ២៩ បណ្ឌិតគប្បីឲ្យពិស្តារ គ្រប់បច្ច័យទាំងអស់ចុះ។
[៣៥៥] ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។ ធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនាផង មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនាផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនាផង មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនាផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនាផង មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនាផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[៣៥៦] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ២៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ២៩ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
នកុសលត្តិកនវិបាកត្តិកៈ
[៣៥៧] ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាវិបាក អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាវិបាក ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច័្ចយ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាវិបាក អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាវិបាក ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច័្ចយ ធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាវិបាក អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាវិបាក ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាវិបាកកី្ត មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាវិបាកកី្ត អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាវិបាក ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាវិបាកក្តី មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាវិបាកក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាវិបាក ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាវិបាក អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាវិបាក ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥ ។ ធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាវិបាក អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាវិបាក ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាវិបាក អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាវិបាកផង មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាវិបាកផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាវិបាក អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាវិបាកផង មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនជាវិបាកផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាវិបាក អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាវិបាកផង មិនមែនជាអកុសល មិនមែនជាវិបាកផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[៣៥៨] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ២៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ២៩ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
[៣៥៩] ធម៌មិនមែនមានវិបាកជាប្រក្រតី មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានវិបាកជាប្រក្រតី មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនមានវិបាកជាប្រក្រតី មិនមែនជាអកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានវិបាកជាប្រក្រតី មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនមានវិបាកធម៌ជាប្រក្រតី មិនមែនជាកុសលក្តី មិនមែនមានវិបាកធម៌ជាប្រក្រតី មិនមែនជាអកុសលក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានវិបាកជាប្រក្រតី មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនមានវិបាកជាប្រក្រតី មិនមែនជាអកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានវិបាកជាប្រក្រតី មិនមែនជាអកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនមានវិបាកជាប្រក្រតី មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានវិបាកជាប្រក្រតី មិនមែនជាអកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនមានវិបាកធម៌ជាប្រក្រតី មិនមែនជាកុសលក្តី មិនមែនមានវិបាកធម៌ជាប្រក្រតី មិនមែនជាអកុសលក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានវិបាកជាប្រក្រតី មិនមែនជាអកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនមានវិបាកជាប្រក្រតី មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានវិបាកជាប្រក្រតី មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនមានវិបាកជាប្រក្រតី មិនមែនជាអកុសលផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនមានវិបាកជាប្រក្រតី មិនមែនជាអកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានវិបាកធម៌ជាប្រក្រតី មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនមានវិបាកធម៌ជាប្រក្រតី មិនមែនជាអកុសលផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនមានវិបាកធម៌ជាប្រក្រតី មិនមែនជាកុសលក្តី មិនមែនមានវិបាកធម៌ជាប្រក្រតី មិនមែនជាអកុសលក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានវិបាកធម៌ជាប្រក្រតី មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនមានវិបាកធម៌ជាប្រក្រតី មិនមែនជាអកុសលផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៣៦០] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងបច្ច័យទាំងអស់ សុទ្ធតែមានវារៈ៩។
[៣៦១] ធម៌មិនមែនជាមិនមែនវិបាក និងមិនមែនមានវិបាកជាប្រក្រតី មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនវិបាក និងមិនមែនមានវិបាកជាប្រក្រតី មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
នកុសលត្តិកនឧបាទិន្នុបាទានិយត្តិកៈ
[៣៦២] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនដែលកម្មប្រកបដោយកិលេស (មានតណ្ហាជាដើម) កាន់យក ទាំងជាប្រយោជន៍ដល់ឧបាទាន … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនដែលកម្មប្រកបដោយកិលេស មិនកាន់យក តែជាប្រយោជន៍ដល់ឧបាទាន … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនដែលកម្មប្រកបដោយកិលេស មិនកាន់យក និងមិនជាប្រយោជន៍ដល់ឧបាទាន…។
នកុសលត្តិកនសង្កិលិដ្ឋសង្កិលេសិកត្តិកៈ
[៣៦៣] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនសៅហ្មង តែគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនសៅហ្មង តែគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនសៅហ្មង ទាំងមិនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង…។
នកុសលត្តិកនវិតក្កត្តិកៈ
[៣៦៤] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិតក្កៈ និងប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិចារៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមានវិតក្កៈ មានត្រឹមតែវិចារៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមានវិតក្កៈ និងមិនមានវិចារៈ…។
នកុសលត្តិកនបីតិត្តិកៈ
[៣៦៥] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយបីតិ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយសុខ… អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយឧបេក្ខា…។
នកុសលត្តិកនទស្សនត្តិកៈ
[៣៦៦] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ ទាំងមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា…។
នកុសលត្តិកនទស្សនេនបហាតព្វហេតុកត្តិកៈ
[៣៦៧] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនមានហេតុដែលត្រូវលះដោយទស្សនៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនមានហេតុដែលត្រូវលះដោយភាវនា … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមែនមានហេតុដែលត្រូវលះដោយទស្សនៈ ទាំងមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា…។
នកុសលត្តិកនអាចយគាមិត្តិកៈ
[៣៦៨] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនដល់នូវការសន្សំកពូនឡើង (ដោយកម្មកិលេស) … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនដល់នូវការសន្សំកពូនឡើង … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមែនដល់នូវការសន្សំកពូនឡើង និងមិនមែនជាមិនដល់នូវការសន្សំកពូនឡើង…។
នកុសលត្តិកនសេក្ខត្តិកៈ
[៣៦៩] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសេក្ខៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាអសេក្ខៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជានេវសេក្ខានាសេក្ខៈ…។
នកុសលត្តិកនបរិត្តត្តិកៈ
[៣៧០] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសភាពតូចឆ្មារ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសភាពធំ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមានប្រមាណមិនបាន…។
នកុសលត្តិកនបរិត្តារម្មណត្តិកៈ
[៣៧១] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនមានអារម្មណ៍តូចឆ្មារ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនមានអារម្មណ៍ធំ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនមានអារម្មណ៍ប្រមាណមិនបាន…។
នកុសលត្តិកនហីនត្តិកៈ
[៣៧២] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនថោកទាប … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាកណ្តាល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនឧត្តម…។
នកុសលត្តិកនមិច្ឆត្តត្តិកៈ
[៣៧៣] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសភាពខុស និងទៀង … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសភាពត្រូវ និងទៀង … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាសភាពមិនទៀង…។
នកុសលត្តិកនមគ្គារម្មណត្តិកៈ
[៣៧៤] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនមានមគ្គជាអារម្មណ៍ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនមានមគ្គជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនមានមគ្គជាអធិបតិ…។
នកុសលត្តិកនឧប្បន្នត្តិកៈ
[៣៧៥] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនទាន់កើតឡើងហើយ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនកើតឡើង…។
នកុសលត្តិកនអតីតត្តិកៈ
[៣៧៦] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាអតីត … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាអនាគត…។
នកុសលត្តិកនអតីតារម្មណត្តិកៈ
[៣៧៧] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាអតីត … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាអនាគត … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាបច្ចុប្បន្ន…។
នកុសលត្តិកនអជ្ឈត្តត្តិកៈ
[៣៧៨] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាខាងក្នុង អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាខាងក្រៅ…។
នកុសលត្តិកនអជ្ឈត្តារម្មណត្តិកៈ
[៣៧៩] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្នុង … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្រៅ…។
នកុសលត្តិកនសនិទស្សនត្តិកៈ
[៣៨០] ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្ដី មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្ដី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។
[៣៨១] ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។
[៣៨២] ធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់កី្ត មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់កី្ត អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច័្ចយ មានវារៈ៦។
[៣៨៣] ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច័្ចយ មានវារៈ៥។
[៣៨៤] ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង មិនមែនជាអព្យាកតៈ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥។
[៣៨៥] ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង មិនមែនជាអកុសល មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[៣៨៦] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ២៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ២៩ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
[៣៨៧] ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៣៨៨] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ២៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ២៩ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
[៣៨៩] ធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមានការឃើញ និងមិនមានការប៉ះពាល់ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកុសល មិនមែនជាមិនមានការឃើញ និងមិនមានការប៉ះពាល់ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៣៩០] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
នវេទនាតិកនកុសលត្តិកៈ
[៣៩១] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា មិនមែនជាកុសលក្តី មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា មិនមែនជាកុសលក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៧។
[៣៩២] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា មិនមែនជាកុសលក្តី មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា មិនមែនជាកុសលក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៧។
[៣៩៣] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា មិនមែនជាកុសលក្តី មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា មិនមែនជាកុសលក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៧។
[៣៩៤] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា មិនមែនជាកុសលផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា មិនមែនជាកុសលផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា មិនមែនជាកុសលផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា មិនមែនជាកុសលក្តី មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា មិនមែនជាកុសលក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា មិនមែនជាកុសលផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៧។
[៣៩៥] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា មិនមែនជាកុសលផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា មិនមែនជាកុសលផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា មិនមែនជាកុសលផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៣៩៦] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៤៩ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៤៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៤៩។
[៣៩៧] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា មិនមែនជាអកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា មិនមែនជាអកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៣៩៨] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៤៩។
[៣៩៩] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា មិនមែនជាអព្យាកតៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា មិនមែនជាអព្យាកតៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៤០០] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៤៨ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច័្ចយទាំងអស់។
នវេទនាតិកនវិបាកត្តិកៈ
[៤០១] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា មិនមែនជាវិបាក អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា មិនមែនជាវិបាក ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៤០២] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៤៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៤៩ សេចក្តីបំប្រួញ។
នវិបាកត្តិកនកុសលត្តិកៈ
[៤០៣] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាវិបាក មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានវិបាកធម៌ជាប្រក្រតី មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនវិបាក និងមិនមែនមានវិបាកធម៌ជាប្រក្រតី មិនមែនជាកុសល…។
នឧបាទិន្នុបាទានិយត្តិកនកុសលត្តិកៈ
[៤០៤] អាស្រ័យនូវធម៌ដែលមិនមែនកម្មប្រកបដោយកិលេស (មានតណ្ហាជាដើម) កាន់យក និងជាប្រយោជន៍ដល់ឧបាទាន មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌ដែលមិនមែនកម្មប្រកបដោយកិលេស មិនកាន់យក តែជាប្រយោជន៍ដល់ឧបាទាន មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌ដែលមិនមែនកម្មប្រកបដោយកិលេស មិនកាន់យក ទាំងមិនជាប្រយោជន៍ដល់ឧបាទាន មិនមែនជាកុសល…។
នសងិ្កលិដ្ឋសង្កិលេសិកត្តិកនកុសលត្តិកៈ
[៤០៥] អាស្រ័យនូវធម៌ដែលមិនមែនសៅហ្មង និងគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌ដែលមិនមែនជាមិនសៅហ្មង តែគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌ដែលមិនមែនជាមិនសៅហ្មង ទាំងមិនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង មិនមែនជាកុសល…។
នវិតក្កត្តិកនកុសលត្តិកៈ
[៤០៦] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិតក្កៈ និងប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិចារៈ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានវិតក្កៈ មានត្រឹមតែវិចារៈ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានវិតក្កៈ និងមិនមានវិចារៈ មិនមែនជាកុសល…។
នបីតិត្តិកនកុសលត្តិកៈ
[៤០៧] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយបីតិ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយឧបេក្ខា មិនមែនជាកុសល…។
នទស្សនត្តិកនកុសលត្តិកៈ
[៤០៨] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ និងមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា មិនមែនជាកុសល…។
នទស្សនេនបហាតព្វហេតុកត្តិកនកុសលត្តិកៈ
[៤០៩] អាស្រ័យនូវធម៌មានហេតុដែលមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មានហេតុដែលមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មានហេតុដែលមិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ និងមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា មិនមែនជាកុសល…។
នអាចយគាមិត្តិកនកុសលត្តិកៈ
[៤១០] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនដល់នូវការសន្សំកពូនឡើង (ដោយកម្មកិលេស) មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនដល់នូវការសន្សំកពូនឡើង មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនដល់នូវការសន្សំកពូនឡើង ទាំងមិនមែនជាមិនដល់នូវការសន្សំកពូនឡើង មិនមែនជាកុសល…។
នសេក្ខត្តិកនកុសលត្តិកៈ
[៤១១] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសេក្ខៈ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអសេក្ខៈ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជានេវសេក្ខានាសេក្ខៈ មិនមែនជាកុសល…។
នបរិត្តត្តិកនកុសលត្តិកៈ
[៤១២] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសភាពតូចឆ្មារ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនដល់នូវសភាពធំ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានប្រមាណមិនបាន មិនមែនជាកុសល…។
នបរិត្តារម្មណត្តិកនកុសលត្តិកៈ
[៤១៣] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានអារម្មណ៍តូចឆ្មារ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានអារម្មណ៍ដល់នូវសភាពធំ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានអារម្មណ៍ប្រមាណមិនបាន មិនមែនជាកុសល…។
នហីនត្តិកនកុសលត្តិកៈ
[៤១៤] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាថោកទាប មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកណ្តាល មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនឧត្តម មិនមែនជាកុសល…។
នមិច្ឆត្តត្តិកនកុសលត្តិកៈ
[៤១៥] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសភាពខុស និងទៀង មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសភាពត្រូវ និងទៀង មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនទៀង មិនមែនជាកុសល…។
នមគ្គារម្មណត្តិកនកុសលត្តិកៈ
[៤១៦] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានមគ្គជាអារម្មណ៍ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានមគ្គជាហេតុ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានមគ្គជាអធិបតិ មិនមែនជាកុសល…។
នឧប្បន្នត្តិកនកុសលត្តិកៈ
[៤១៧] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនទាន់កើតឡើងហើយ មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនកើតឡើង មិនមែនជាកុសល…។
នអតីតត្តិកនកុសលត្តិកៈ
[៤១៨] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអតីត មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអនាគត មិនមែនជាកុសល…។
នអតីតារម្មណត្តិកនកុសលត្តិកៈ
[៤១៩] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាអតីត មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាអនាគត មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាបច្ចុប្បន្ន មិនមែនជាកុសល…។
នអជ្ឈត្តត្តិកនកុសលត្តិកៈ
[៤២០] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាខាងក្នុង មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាខាងក្រៅ មិនមែនជាកុសល…។
នអជ្ឈត្តារម្មណត្តិកនកុសលត្តិកៈ
[៤២១] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានអារម្មណ៍ខាងក្នុង មិនមែនជាកុសល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានអារម្មណ៍ខាងក្រៅ មិនមែនជាកុសល…។
នសនិទស្សនត្តិកនកុសលត្តិកៈ
[៤២២] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ និងមិនមានការប៉ះពាល់ មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។ ធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ និងមិនមានការប៉ះពាល់ មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។ ធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ និងមិនមានការប៉ះពាល់ មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ និងមិនមានការប៉ះពាល់ មិនមែនជាកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនជាមិនមានការឃើញ និងមិនមានការប៉ះពាល់ មិនមែនជាកុសលផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។ ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាកុសលផង មិនមែនជាមិនមានការឃើញ និងមិនមានការប៉ះពាល់ មិនមែនជាកុសលផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។
[៤២៣] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣០ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
[៤២៤] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាអកុសល អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាអកុសល ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៤២៥] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣០ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
[៤២៦] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាអព្យាកតៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាអព្យាកតៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៤២៧] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងបច្ច័យទាំងអស់ សុទ្ធតែមានវារៈ៩។
នសនិទស្សនត្តិកនវេទនាតិកៈ
[៤២៨] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា … មានវារៈ៣០។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនប្រកបដោយសុខវេទនា … មានវារៈ៣០។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនប្រកបដោយទុក្ខវេទនា … មានវារៈ៣០។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនប្រកបដោយអទុក្ខមសុខវេទនា … មានវារៈ៣០។
នសនិទស្សនតិ្តកនវិបាកត្តិកៈ
[៤២៩] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាវិបាក មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ … មានវារៈ៣០។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានវិបាកជាប្រក្រតី មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ … មានវារៈ៣០។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនវិបាក និងមិនមែនមានវិបាកជាប្រក្រតី មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ … មានវារៈ៩។
នសនិទស្សនត្តិកនឧបាទិន្នុបាទានិយត្តិកៈ
[៤៣០] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនដែលកម្មប្រកបដោយកិលេស (មានតណ្ហាជាដើម) កាន់យក ទាំងជាប្រយោជន៍ដល់ឧបាទាន … មានវារៈ៣០។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនដែលកម្មប្រកបដោយកិលេស មិនកាន់យក តែជាប្រយោជន៍ដល់ឧបាទាន … មានវារៈ៣០។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនដែលកម្មប្រកបដោយកិលេស មិនកាន់យក ទាំងមិនជាប្រយោជន៍ដល់ឧបាទាន … មានវារៈ៣០។
នសនិទស្សនត្តិកនសង្កិលិដ្ឋសង្កិលេសិកត្តិកៈ
[៤៣១] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនសៅហ្មង ទាំងគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាមិនសៅហ្មង តែគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាមិនសៅហ្មង ទាំងមិនគួរដល់សេចក្តីសៅហ្មង…។
នសនិទស្សនត្តិកនវិតក្កត្តិកៈ
[៤៣២] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិតក្កៈ ទាំងប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិចារៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាមិនមានវិតក្កៈ មានត្រឹមតែវិចារៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាមិនមានវិតក្កៈ ទាំងមិនមានវិចារៈ…។
នសនិទស្សនត្តិកនបីតិត្តិកៈ
[៤៣៣] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនប្រកបដោយបីតិ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនប្រកបដោយសុខ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនប្រកបដោយឧបេក្ខា…។
នសនិទស្សនត្តិកនទស្សនត្តិកៈ
[៤៣៤] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ និងមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា…។
នសនិទស្សនត្តិកនទស្សនេនបហាតព្វហេតុកត្តិកៈ
[៤៣៥] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មានហេតុដែលមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មានហេតុដែលមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មានហេតុដែលមិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ និងមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា…។
នសនិទស្សនត្តិកនអាចយគាមិត្តិកៈ
[៤៣៦] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនដល់នូវការសន្សំកពូនឡើង … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាមិនដល់នូវការសន្សំកពូនឡើង … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាមិនដល់នូវការសន្សំកពូនឡើង មិនមែនជាមិនដល់នូវការសន្សំកពូនឡើង…។
នសនិទស្សនត្តិកនសេក្ខត្តិកៈ
[៤៣៧] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាសេក្ខៈ … អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាអសេក្ខៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាមិនមែនជាសេក្ខៈ ទាំងមិនមែនជាអសេក្ខៈ…។
នសនិទស្សនត្តិកនបរិត្តត្តិកៈ
[៤៣៨] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាសភាពតូចឆ្មារ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនដល់នូវសភាពធំ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនមានប្រមាណមិនបាន…។
នសនិទស្សនត្តិកនបរិត្តារម្មណត្តិកៈ
[៤៣៩] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនមានអារម្មណ៍តូចឆ្មារ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនមានអារម្មណ៍ដល់នូវសភាពធំ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនមានអារម្មណ៍ប្រមាណមិនបាន…។
នសនិទស្សនត្តិកនហីនត្តិកៈ
[៤៤០] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាថោកទាប … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាកណា្តល … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាឧត្តម…។
នសនិទស្សនត្តិកនមិច្ឆត្តត្តិកៈ
[៤៤១] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាសកាពខុស និងទៀង … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាសភាពត្រូវ និងទៀង … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាសភាពមិនទៀង…។
នសនិទស្សនតិ្តកនមគ្គារម្មណត្តិកៈ
[៤៤២] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនមានមគ្គជាអារម្មណ៍ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនមានមគ្គជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនមានមគ្គជាអធិបតិ…។
នសនិទស្សនត្តិកនឧប្បន្នត្តិកៈ
[៤៤៣] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាមិនទាន់កើតឡើងហើយ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនកើតឡើង…។
នសនិទស្សនត្តិកនអតីតត្តិកៈ
[៤៤៤] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាអតីត … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនជាអនាគត…។
នសនិទស្សនត្តិកនអតីតារម្មណត្តិកៈ
[៤៤៥] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាអតីត … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មានអារម្មណ៍ជាអនាគត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាបច្ចុប្បន្ន…។
នសនិទស្សនត្តិកនអជ្ឈត្តត្តិកៈ
[៤៤៦] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅខាងក្នុង … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅខាងក្រៅ…។
នសនិទស្សនត្តិកនអជ្ឈតា្តរម្មណត្តិកៈ
[៤៤៧] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្នុង អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្នុង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្នុង អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្នុង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៤៤៨] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣០ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៣០ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
[៤៤៩] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្រៅ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្រៅ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្រៅ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្រៅ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ ទាំងមិនមានការប៉ះពាល់ មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្រៅ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្រៅ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។
[៤៥០] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្រៅ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្រៅ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។
[៤៥១] ធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ ទាំងមិនមានការប៉ះពាល់ មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្រៅ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ ទាំងមិនមានការប៉ះពាល់ មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្រៅ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។
[៤៥២] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្រៅ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្រៅផង មិនមែនជាមិនមានការឃើញ ទាំងមិនមានការប៉ះពាល់ មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្រៅផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។
[៤៥៣] ធម៌មិនមែនប្រកបដោយការឃើញ និងប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្រៅ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានការឃើញ តែប្រកបដោយការប៉ះពាល់ មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្រៅផង មិនមែនជាមិនមានការឃើញ ទាំងមិនមានការប៉ះពាល់ មិនមែនមានអារម្មណ៍ជាខាងក្រៅផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៦។
[៤៥៤] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣០ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៣០។
សេចក្តីពិស្តារ មានក្នុងសហជាតវារៈផង ក្នុងបច្ចយវារៈផង ក្នុងនិស្សយវារៈផង ក្នុងសំសដ្ឋវារៈផង ក្នុងសម្បយុត្តវារៈផង ក្នុងបញ្ហាវារៈផង។
ចប់ បច្ចនីយត្តិកត្តិកប្បដ្ឋាន។
បច្ចនីយទុកទុកប្បដ្ឋាន
នហេតុទុកនសហេតុកទុកៈ
[៤៥៥] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៤៥៦] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ១ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[៤៥៧] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះនហេតុប្បច្ច័យ។
[៤៥៨] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះនអារម្មណប្បច្ច័យ។
[៤៥៩] ក្នុងនហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ១ ក្នុងនអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៣ ក្នុងនអធិបតិប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។
[៤៦០] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ ដោយហេតុប្បច្ច័យ។
[៤៦១] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ ជាបច្ច័យនៃធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ ដោយអារម្មណប្បច្ច័យ។
[៤៦២] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ១ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៤ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៤។
[៤៦៣] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានហេតុក្តី មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[៤៦៤] ធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានហេតុក្តី មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[៤៦៥] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានហេតុផង មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានហេតុផង មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានហេតុក្តី មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានហេតុផង មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[៤៦៦] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអារម្មណប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងបច្ច័យទាំងអស់ សុទ្ធតែមានវារៈ៩។
នហេតុទុកនហេតុសម្បយុត្តទុកៈ
[៤៦៧] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រកបដោយហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រកបដោយហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រាសចាកហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រាសចាកហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រាសចាកហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រាសចាកហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៣។
[៤៦៨] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ សេចក្តីពិស្តារ មានក្នុងបច្ច័យទាំងអស់។
នហេតុទុកនហេតុសហេតុកទុក
[៤៦៩] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមានហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមានហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ក្នុងបញ្ហាវារៈ មានវារៈតែ១ ជាកំណត់។ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
នហេតុទុកនហេតុហេតុសម្បយុត្តទុកៈ
[៤៧០] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនប្រាសចាកហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនប្រាសចាកហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រាសចាកហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រាសចាកហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
នហេតុទុកនហេតុនសហេតុកទុកៈ
[៤៧១] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាហេតុ និងមិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាហេតុ និងមិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាហេតុ និងមិនមែនជាមិនមានហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាហេតុ និងមិនមែនជាមិនមានហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
នហេតុទុកចូឡន្តរទុកៈ
[៤៧២] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យផង មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យផង អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៤៧៣] ធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យផង មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យផង អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៤៧៤] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យផង មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យផង មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យក្តី មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យផង មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៤៧៥] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងបច្ច័យទាំងអស់ សុទ្ធតែមានវារៈ៩។
[៤៧៦] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអសង្ខតៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាសនិទស្សនៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាសប្បដិឃៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអប្បដិឃៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនមានរូប … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានរូប…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាលោកិយ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាលោកុត្តរៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនដែលត្រូវដឹងដោយវិញ្ញាណណានីមួយ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមែនត្រូវដឹងដោយវិញ្ញាណណានីមួយ…។
នហេតុទុកនោអាសវគោច្ឆកទុកៈ
[៤៧៧] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអាសវៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមែនអាសវៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងអាសវៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានអាសវៈ …។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រកបដោយអាសវៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រាសចាកអាសវៈ …។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានអាសវៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនប្រាសចាកអាសវៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រាសចាកអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនអាសវៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ប្រាសចាកអាសវៈ និងមិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងអាសវៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ប្រាសចាកអាសវៈ និងមិនមែនជាមិនមានអាសវៈ…។
នហេតុទុកឆគោច្ឆកទុកៈ
[៤៧៨] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាសញ្ញោជនៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាគន្ថៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាឱឃៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាយោគៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជានីវរណៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាបរាមាសៈ…។
នហេតុទុកមហន្តរទុកៈ
[៤៧៩] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងអារម្មណ៍…។ សេចក្តីបំប្រួញ។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាចិត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាចេតសិក…។ មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រកបដោយចិត្ត…។ មិនមែនជាហេតុ មិនមែនលាយឡំដោយចិត្ត…។ មិនមែនជាហេតុ មិនមែនតាំងឡើងអំពីចិត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនកើតជាមួយនឹងចិត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅតាមចិត្ត…។ មិនមែនជាហេតុ មិនមែនលាយឡំ និងតាំងឡើងអំពីចិត្ត…។ មិនមែនជាហេតុ មិនមែនលាយឡំ តាំងឡើង និងកើតជាមួយនឹងចិត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនលាយឡំ តាំងឡើង និងប្រព្រឹត្តទៅតាមចិត្ត…។ មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅខាងក្នុង … មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅខាងក្រៅ…។ នូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាឧបាទា…។ មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាឧបាទិន្ន … មិនមែនជាហេតុ មិនមែនអនុបាទិន្ន…។
នហេតុទុកទ្វិគោច្ឆកទុកៈ
[៤៨០] មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាឧបាទាន … មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាកិលេស…។
នហេតុទុកបិដិ្ឋទុកៈ
[៤៨១] មិនមែនជាហេតុ មិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ … មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ…។ មិនមែនជាហេតុ មិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា … មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនមានហេតុដែលត្រូវលះដោយទស្សនៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមែនមានហេតុដែលត្រូវលះដោយទស្សនៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនមានហេតុដែលត្រូវលះដោយភាវនា … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមែនមានហេតុដែលត្រូវលះដោយភាវនា …។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិតក្កៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានវិតក្កៈ…។ មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិចារៈ … មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានវិចារៈ…។ មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងបីតិ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានបីតិ…។ មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រកបដោយបីតិ … មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមែនប្រកបដោយបីតិ…។ មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រកបដោយសុខ … មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមែនប្រកបដោយសុខ…។ មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រកបដោយឧបេក្ខា … មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមែនប្រកបដោយឧបេក្ខា…។ មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាកាមាវចរៈ … មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមែនកាមាវចរៈ…។ មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជារូបាវចរៈ … មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមែនរូបាវចរៈ …។ មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអរូបាវចរៈ … មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមែនអរូបាវចរៈ…។ មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាបរិយាបន្នៈ … មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអបរិយាបន្នៈ…។ មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជានិយ្យានិកៈ … មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអនិយ្យានិកៈ…។ មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជានិយតៈ … មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអនិយតៈ…។ មិនមែនជាហេតុ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងឧត្តរៈ … មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានឧត្តរៈ…។
[៤៨២] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាសរណៈ (មានកិលេស) អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាសរណៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩។ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអរណៈ (មិនមានកិលេស) អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអរណៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអរណៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអរណៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអរណៈក្តី មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអរណៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមានកិលេស ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៤៨៣] ធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអរណៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអរណៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអរណៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអរណៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអរណៈក្តី មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអរណៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអរណៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៤៨៤] ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអរណៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអរណៈផង មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអរណៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអរណៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអរណៈផង មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអរណៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអរណៈក្តី មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអរណៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអរណៈផង មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាអរណៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៤៨៥] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ ក្នុងបច្ច័យទាំងអស់ សុទ្ធតែមានវារៈ៩។
នសហេតុកទុកនហេតុទុកៈ
[៤៨៦] ធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានហេតុ មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ មិនមែនជាហេតុក្តី មិនមែនជាមិនមានហេតុ មិនមែនជាហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៤៨៧] ធម៌មិនមែនជាមិនមានហេតុ មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានហេតុ មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានហេតុ មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ មិនមែនជាហេតុក្តី មិនមែនជាមិនមានហេតុ មិនមែនជាហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានហេតុ មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៤៨៨] ធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ មិនមែនជាហេតុផង មិនមែនជាមិនមានហេតុ មិនមែនជាហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាមិនមានហេតុ មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ មិនមែនជាហេតុផង មិនមែនជាមិនមានហេតុ មិនមែនជាហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ មិនមែនជាហេតុក្តី មិនមែនជាមិនមានហេតុ មិនមែនជាហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ មិនមែនជាហេតុផង មិនមែនជាមិនមានហេតុ មិនមែនជាហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៤៨៩] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៩ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
[៤៩០] ធម៌មិនមែនជាមិនមានហេតុ មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានហេតុ មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៤៩១] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ១ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ១ ក្នុងបច្ច័យទាំងអស់ សុទ្ធតែមានវារៈ១។
នហេតុសម្បយុត្តទុកនហេតុទុកៈ
[៤៩២] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយហេតុ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រាសចាកហេតុ មិនមែនជាហេតុ…។
នហេតុសហេតុកទុកនហេតុទុកៈ
[៤៩៣] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមានហេតុ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ…។
នហេតុហេតុសម្បយុត្តទុកនហេតុទុកៈ
[៤៩៤] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនប្រាសចាកហេតុ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រាសចាកហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ…។
នហេតុនសហេតុកទុកនហេតុទុកៈ
[៤៩៥] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ និងមិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាហេតុ និងមិនមែនជាមិនមានហេតុ មិនមែនជាហេតុ…។
ចូឡន្តរទុកនហេតុទុកៈ
[៤៩៦] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យ មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអសង្ខតៈ មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសនិទស្សនៈ មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសប្បដិឃៈ មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអប្បដិឃៈ មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានរូប មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានរូប មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាលោកិយ មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាលោកុត្តរៈ មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនត្រូវដឹងដោយវិញ្ញាណណានីមួយ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនត្រូវដឹងដោយវិញ្ញាណណានីមួយ មិនមែនជាហេតុ…។
នោអាសវគោច្ឆកទុកនហេតុទុកៈ
[៤៩៧] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវៈ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាអាសវៈ មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងអាសវៈ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានអាសវៈ មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយអាសវៈ មិនមែនជាហេតុ… អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនបា្រសចាកអាសវៈ មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានអាសវៈ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនជាអាសវៈ មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនបា្រសចាកអាសវៈ មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនបា្រសចាកអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនជាអាសវៈ មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌បា្រសចាកអាសវៈ និងមិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងអាសវៈ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌បា្រសចាកអាសវៈ និងមិនមែនជាមិនមានអាសវៈ មិនមែនជាហេតុ…។
ឆគោច្ឆកទុកនហេតុទុកៈ
[៤៩៨] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសញ្ញោជនៈ មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាគន្ថៈ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាឱឃៈ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាយោគៈ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជានីវរណៈ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាបរាមាសៈ មិនមែនជាហេតុ…។
មហន្តរទុកនហេតុទុកៈ
[៤៩៩] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងអារម្មណ៍ មិនមែនជាហេតុ…។ សេចក្តីបំប្រួញ។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាចិត្ត មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាចេតសិក មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយចិត្ត មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនលាយឡំដោយចិត្ត មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនតាំងឡើងអំពីចិត្ត មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនកើតជាមួយនឹងចិត្ត មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅតាមចិត្ត មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនលាយឡំ និងតាំងឡើងអំពីចិត្ត មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនលាយឡំ តាំងឡើង និងកើតជាមួយនឹងចិត្ត មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនលាយឡំ តាំងឡើង និងប្រព្រឹត្តទៅតាមចិត្ត មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅខាងក្នុង មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅខាងក្រៅ មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាឧបាទា មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាឧបាទិន្ន មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអនុបាទិន្ន មិនមែនជាហេតុ…។
ទិ្វគោច្ឆកទុកនហេតុទុកៈ
[៥០០] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាឧបាទាន មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកិលេស មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាកិលេស មិនមែនជាហេតុ…។
បិដ្ឋិទុកនហេតុទុកៈ
[៥០១] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានហេតុដែលត្រូវលះដោយទស្សនៈ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនមានហេតុដែលត្រូវលះដោយទស្សនៈ មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនមានហេតុដែលត្រូវលះដោយភាវនា មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនមានហេតុដែលត្រូវលះដោយភាវនា មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិតក្កៈ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានវិតក្កៈ មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិចារៈ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានវិចារៈ មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងបីតិ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមានបីតិ មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយបីតិ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនជាមិនមែនប្រកបដោយបីតិ មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយសុខ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនប្រកបដោយសុខ មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនប្រកបដោយឧបេក្ខា មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនប្រកបដោយឧបេក្ខា មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាកាមាវចរៈ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាកាមាវចរៈ មិនមែនជាហេតុ …។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជារូបាវចរៈ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនជារូបាវចរៈ មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអរូបាវចរៈ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាមិនមែនជាអរូបាវចរៈ មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាបរិយាបន្នៈ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនជាអបរិយាបន្នៈ មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជានិយ្យានិកៈ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអនិយ្យានិកៈ មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជានិយតៈ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអនិយតៈ មិនមែនជាហេតុ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសឧត្តរៈ មិនមែនជាហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអនុត្តរៈ មិនមែនជាហេតុ…។
[៥០២] ធម៌មិនមែនជាសរណៈ (មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងកិលេស) មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាអរណៈ (មិនមែនជាមិនមានកិលេស) មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាហេតុក្តី មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនជាហេតុក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាហេតុផង មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនជាហេតុផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៥០៣] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ៥ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
[៥០៤] ធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៥០៥] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ២ ក្នុងអវិគតប្បច្ច័យ មានវារៈ២ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
នសរណទុកនសហេតុកទុកៈ
[៥០៦] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមានហេតុ…។
នសរណទុកនហេតុសម្បយុត្តទុកៈ
[៥០៧] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រកបដោយហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រាសចាកហេតុ…។
នសរណទុកនហេតុសហេតុកទុកៈ
[៥០៨] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមានហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមានហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ…។
នសរណទុកនហេតុហេតុសម្បយុត្តទុកៈ
[៥០៩] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាហេតុ ទាំងមិនមែនប្រាសចាកហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រាសចាកហេតុ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនជាហេតុ…។
នសរណទុកនហេតុនសហេតុកទុកៈ
[៥១០] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាហេតុ និងមិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងហេតុ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាហេតុ និងមិនមែនជាមិនមានហេតុ…។
សរណទុកចូឡន្តរទុកៈ
[៥១១] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមានបច្ច័យ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាអសង្ខតៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាសនិទស្សនៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាសប្បដិឃៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាអប្បដិឃៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនមានរូប … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមានរូប…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាលោកិយ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាលោកុត្តរៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនត្រូវដឹងដោយវិញ្ញាណណានីមួយ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមែនត្រូវដឹងដោយវិញ្ញាណណានីមួយ…។
នសរណទុកនោអាសវគោច្ឆកទុកៈ
[៥១២] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាអាសវៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមែនជាអាសវៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងអាសវៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមានអាសវៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រកបដោយអាសវៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រាសចាកអាសវៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានអាសវៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមានអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមែនជាអាសវៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាអាសវៈ ទាំងមិនមែនប្រាសចាកអាសវៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រាសចាកអាសវៈ ទាំងមិនមែនជាមិនមានអាសវៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រាសចាកអាសវៈ និងមិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងអាសវៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ ប្រាសចាកអាសវៈ និងមិនមែនជាមិនមានអាសវៈ…។
នសរណទុកឆគោច្ឆកទុកៈ
[៥១៣] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាសញ្ញោជនៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាគន្ថៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាឱឃៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាយោគៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជានីវរណៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាបរាមាសៈ…។
នសរណទុកមហន្តរទុកៈ
[៥១៤] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងអារម្មណ៍…។ សេចក្តីបំប្រួញ។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាចិត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាចេតសិក…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រកបដោយចិត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនលាយឡំដោយចិត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនតាំងឡើងអំពីចិត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនកើតជាមួយនឹងចិត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅតាមចិត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនលាយឡំ និងតាំងឡើងអំពីចិត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនលាយឡំ តាំងឡើង និងកើតជាមួយនឹងចិត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនលាយឡំ តាំងឡើង និងប្រព្រឹត្តទៅតាមចិត្ត…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅខាងក្នុង … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅខាងក្រៅ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាឧបាទា…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាឧបាទិន្ន … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាអនុបាទិន្ន…។
នសរណទុកទ្វិគោច្ឆកទុកៈ
[៥១៥] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាឧបាទាន … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាកិលេស…។
នសរណទុកបិដ្ឋិទុកៈ
[៥១៦] អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយទស្សនៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមែនត្រូវលះដោយភាវនា…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនមានហេតុដែលត្រូវលះដោយទស្សនៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមែនមានហេតុដែលត្រូវលះដោយទស្សនៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនមានហេតុដែលត្រូវលះដោយភាវនា … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមែនមានហេតុដែលត្រូវលះដោយភាវនា…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិតក្កៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមានវិតក្កៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងវិចារៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមានវិចារៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រព្រឹត្តទៅជាមួយនឹងបីតិ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមានបីតិ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រកបដោយបីតិ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមែនប្រកបដោយបីតិ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រកបដោយសុខ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមែនប្រកបដោយសុខ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនប្រកបដោយឧបេក្ខា … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមែនប្រកបដោយឧបេក្ខា…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាកាមាវចរៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមែនជាកាមាវចរៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជារូបាវចរៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមែនជារូបាវចរៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាអរូបាវចរៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាមិនមែនជាអរូបាវចរៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាបរិយាបន្នៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាអបរិយាបន្នៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជានិយ្យានិកៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាអនិយ្យានិកៈ…។ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជានិយតៈ … អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាអនិយតៈ…។
[៥១៧] ធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាសឧត្តរៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាសឧត្តរៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៥១៨] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ១ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
[៥១៩] ធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាអនុត្តរៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាអនុត្តរៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ១។ ធម៌មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនជាអនុត្តរៈ អាស្រ័យនូវធម៌ មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនជាអនុត្តរៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាអនុត្តរៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនជាអនុត្តរៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ ធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាអនុត្តរៈក្តី មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនជាអនុត្តរៈក្តី អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនជាអនុត្តរៈ ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។ ធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាអនុត្តរៈ អាស្រ័យនូវធម៌មិនមែនជាសរណៈ មិនមែនជាអនុត្តរៈផង មិនមែនជាអរណៈ មិនមែនជាអនុត្តរៈផង ទើបកើតឡើង ព្រោះហេតុប្បច្ច័យ។
[៥២០] ក្នុងហេតុប្បច្ច័យ មានវារៈ៥ សេចក្តីពិស្តារ មានគ្រប់បច្ច័យទាំងអស់។
សហជាតវារៈក្តី បច្ចយវារៈក្តី និស្សយវារៈក្តី សំសដ្ឋវារៈក្តី សម្បយុត្តវារៈក្តី បញ្ហាវារៈក្តី បណ្ឌិតគប្បីឲ្យពិស្តារផងចុះ។
ចប់ បច្ចនីយទុកទុកប្បដ្ឋាន។
ចប់ ភាគ១០៨។
សូមអនុមោទនា !!!
ឈូកក្រហម 