មច្ឆរិយ ៥
សេចក្តីកំណាញ់ ៥យ៉ាង គឺ អាវាសមច្ឆរិយៈ (ការកំណាញ់អាវាស) ១ កុលមច្ឆរិយៈ (ការកំណាញ់ត្រកូល) ១ លាភមច្ឆរិយៈ (ការកំណាញ់លាភ) ១ វណ្ណមច្ឆរិយៈ (ការកំណាញ់ពណ៌សម្បុរ) ១ ធម្មច្ឆរិយៈ (ការកំណាញ់ធម៌) ១។ (បិ.៨២, ឃ.២១២)
មិច្ឆត្តធម៌ (សេចក្ដីខុស) ១០ប្រការ
មិច្ឆាទិដ្ឋិ ១ មិច្ឆាសង្កប្បៈ ១ មិច្ឆាវាចា ១ មិច្ឆាកម្មន្តៈ ១ មិច្ឆាអាជីវៈ ១ មិច្ឆាវាយាមៈ ១ មិច្ឆាសតិ ១ មិច្ឆាសមាធិ ១ មិច្ឆាញាណ ១ មិច្ឆាវិមុត្តិ ១។ នេះ មិច្ឆត្តធម៌ ១០។ (បិ.៨២, ឃ.២៦៤)
មិច្ឆាទិដ្ឋិ
មិច្ឆាទិដ្ឋិ ការយល់ខុស មាន ១០ប្រការគឺ
- យល់ថា ទានដែលគេឲ្យហើយ មិនមានផល។
- យល់ថា ការបូជាធំ មិនមានផល។
- យល់ថា ការបូជាតូច មិនមានផល។
- យល់ថា ផលនៃកម្មល្អ ឬកម្មអាក្រក់ដែលគេធ្វើហើយ មិនមានផល។
- យល់ថា លោកនេះមិនមាន។
- យល់ថា លោកដទៃមិនមាន។
- យល់ថា មាតាមិនមានគុណ។
- យល់ថា បិតាមិនមានគុណ។
- យល់ថា សត្វដែលស្លាប់ហើយ មិនកើតទៀត។
- យល់ថា សមណៈ ឬព្រាហ្មណ៍ទាំងឡាយ ជាអ្នកប្រតិបត្តិត្រូវ ដឹងច្បាស់ដោយខ្លួន នូវលោកនេះ និងលោកដទៃ មិនមាន។
មន្ទិលរបស់បុរស ៩
សេចក្ដីក្រោធ ១ សេចក្ដីលុបគុណ ១ សេចក្ដីច្រណែន ១ សេចក្ដីកំណាញ់ ១ ការលាក់ពុតត្បុត ១ សេចក្ដីអួតអាង ១ ការពោលពាក្យមិនពិត ១ សេចក្ដីប្រាថ្នាដ៏លាមក ១ សេចក្ដីយល់ឃើញខុស ១។ (បិ. ៨២, ឃ.២៥៥)
មានះ ៩ យ៉ាង
- សេចក្ដីប្រកាន់របស់បុគ្គលប្រសើរជាងគេថា អញប្រសើរជាងគេ។
- សេចក្ដីប្រកាន់របស់បុគ្គលប្រសើរជាងគេថា អញស្មើនឹងគេ។
- សេចក្ដីប្រកាន់របស់បុគ្គលប្រសើរជាងគេថា អញថោកទាបជាងគេ។
- សេចក្ដីប្រកាន់របស់បុគ្គលស្មើនឹងគេថា អញប្រសើរជាងគេ។
- សេចក្ដីប្រកាន់របស់បុគ្គលស្មើនឹងគេថា អញស្មើនឹងគេ។
- សេចក្ដីប្រកាន់របស់បុគ្គលស្មើនឹងគេថា អញថោកទាបជាងគេ។
- សេចក្ដីប្រកាន់របស់បុគ្គលថោកទាបជាងគេថា អញប្រសើរជាងគេ។
- សេចក្ដីប្រកាន់របស់បុគ្គលថោកទាបជាងគេថា អញស្មើនឹងគេ។
- សេចក្ដីប្រកាន់របស់បុគ្គលថោកទាបជាងគេថា អញថោកទាបជាងគេ។ (បិ.៨២, ឃ.២៥៦)
មាតុគ្រាមមិនអាចធ្វើធំបាន
ហេតុដូចម្តេច បច្ច័យដូចម្តេច ដែលនាំឲ្យមាតុគ្រាម មិនអាចធ្វើធំបាន មិនសម្រេច នូវភោគសម្បត្តិ ដែលកើតអំពីការងារបាន។
- មាតុគ្រាម មានសេចក្តីក្រោធច្រើន
- មាតុគ្រាម មានសេចក្តីច្រណែន (ឫស្សា) ច្រើន
- មាតុគ្រាម មានសេចក្តីកំណាញ់ច្រើន
- មាតុគ្រាម មានប្រាជ្ញាតិច (អាប់ប្រាជ្ញា)
មិត្តប្លម ៤ ពួក
- ពួកមនុស្ស ដែលគិតយកតែប្រយោជន៍ខ្លួន ជាមិត្តប្លម ១
- ពួកមនុស្ស ល្អតែសំដី ជាមិត្តប្លម ១
- ពួកមនុស្ស ដែលនិយាយចាក់បណ្តោយ ឲ្យគាប់ចិត្ត ជាមិត្តប្លម ១
- ពួកមនុស្ស ជាសំឡាញ់ ក្នុងការវិនាសភោគៈទាំងឡាយ ជាមិត្តប្លម ១។
សូមអនុមោទនា !!!
ឈូកក្រហម 