Category Archives: Allgemein

ចរណៈ ១៥ សទ្ធា ការជឿដោយត្រឹមត្រូវ។ សតិ ការរឭកដឹង។ ហិរិ សេចក្តីខ្មាសបាប។ ឱត្តប្បៈ សេចក្តីខ្លាចបាប។ វីរិយៈ ព្យាយាមចម្រើនកុសល ព្យាយាមលះបាប ព្យាយាមកុំឲ្យបាបកើត ជាដើម។ សុតៈ ការស្តាប់ច្រើន ចេះដឹងច្រើន។ បញ្ញា សេចក្តីដឹងច្បាស់តាមសេចក្តីពិត។ សង្រួមក្នុងភោជន គឺដឹងប្រមាណក្នុងភោជន។ ប្រកបរឿយៗនូវការភ្ញាក់រលឹក។ សីលសំរវៈ ការសង្រួមក្នុងសីល។ ឥន្ទ្រិយសំរវៈ គឺការសង្រួមនៅក្នុងទ្វារទាំង ៦។ បឋមឈាន ទុតិយឈាន តតិយឈាន ចតុត្ថឈាន ចេតិយ ៣យ៉ាង បរិភោគចេតិយ បានដល់ ព្រះចេតិយដែលបញ្ចុះបរិក្ខារ គឺសង្ឃាដិ ឧត្តរាសង្គៈ អន្តរាវាសកៈ វត្ថពន្ធចង្កេះ បាត្រ ជាដើម របស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធជាម្ចាស់។ ធាតុចេតិយ បានដល់ ព្រះចេតិយដែលបញ្ចុះនូវព្រះបរមធាតុនៃព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ។ ធម្មចេតិយ បានដល់ ចេតិយដែលពុទ្ធបរិស័ទតម្កល់ទុកនូវព្រះពុទ្ធវចនៈ មាន បដិច្ចសមុប្បាទធម៌ ជាដើម។ ន័យមួយទៀត ចេតិយContinue reading “ធម្មសារ – ច”

ធុតង្គ ធុតង្គនៅក្នុងព្រះពុទ្ធសាសនាមាន ១៣ គឺ ១. បង្សុកូលិកង្គ អង្គរបស់ភិក្ខុអ្នកមានកិរិយាទ្រទ្រង់​នូវចីវរដែលដល់នូវភាព​គួរខ្ពើម​ដូច​អាចម៍ដី ជាប្រក្រតី។ ២. តេចីវរិកង្គ អង្គរបស់ភិក្ខុអ្នកមាន​ចីវរ ៣ គឺ សង្ឃាដិ ចីវរ និងស្បង់ ជាប្រក្រតី។ ៣. បិណ្ឌបាតិកង្គ អង្គរបស់ភិក្ខុអ្នកមានកិរិយា​ត្រាច់ទៅដើម្បី​បិណ្ឌបាត​ជា​វត្ត។ ៤. សបទានចារិកង្គ អង្គរបស់ភិក្ខុអ្នកមានកិរិយាត្រាច់ទៅដើម្បីបិណ្ឌបាតរៀង​តាម​លំដាប់​នៃផ្ទះ ជាប្រក្រតី គឺ​មិន​រំលងទៅ​ផ្ទះដទៃ។ ៥. ឯកាសនិកង្គ អង្គរបស់ភិក្ខុអ្នកមានកិរិយាបរិភោគនូវភោជនតែក្នុងអាសនៈ ១ ជា​ប្រក្រតី គឺ​ឆាន់​ក្នុង​កន្លែង​តែមួយ​រហូត​ដល់ឆាន់រួច​រាល់។ ៦. បត្តបិណ្ឌបាតិកង្គ អង្គរបស់ភិក្ខុអ្នកមានកិរិយាបរិភោគនូវភោជនតែក្នុងបាត្រ ១។ ៧. ខលុបច្ឆាភត្តិកង្គ អង្គរបស់ភិក្ខុអ្នកមានកិរិយាមិនបរិភោគនូវភត្ត ដែលខ្លួនហាម​នូវ​ភោជន​រួចហើយ ទើបបានមកខាងក្រោយ ជាប្រក្រតី គឺថាបើ​ចាប់​ផ្តើម​ឆាន់​ហើយ គឺ​មិន​​ទទួល​ចង្ហាន់​ដែល​នាំ​មកតាម​ក្រោយឡើយ។ ៨. អារញ្ញិកង្គ អង្គរបស់ភិក្ខុអ្នកមានកិរិយានៅអាស្រ័យព្រៃជាប្រក្រតី។ ៩. រុក្ខមូលិកង្គ អង្គរបស់ភិក្ខុអ្នកមានកិរិយានៅអាស្រ័យទៀបគល់​ឈើ​ជាប្រក្រតី។ ១០. អព្ភោកាសិកង្គ អង្គរបស់ភិក្ខុអ្នកមានកិរិយានៅអាស្រ័យក្នុង​ទី​វាលស្រឡះ​ ជា​ប្រក្រតី។ ១១. សោសានិកង្គContinue reading “ធម្មសារ – ធ”

តថាគតពលៈ ១០ ១. ព្រះតថាគត ជ្រាបច្បាស់តាមពិតនូវ​ហេតុ ថាជាហេតុផង ជ្រាបច្បាស់តាមពិត នូវអំពើ​មិនមែនហេតុ ថាជាអំពើមិន​មែនហេតុផង។ ២. ព្រះតថាគតជ្រាបច្បាស់តាមពិត នូវវិបាកនៃកម្មសមាទាន (ការកាន់យកកម្មជា​កុសល) ជាអតីត អនាគត និងបច្ចុប្បន្ន តាមបច្ច័យ តាមហេតុ។ ៣. ព្រះតថាគតជ្រាបច្បាស់តាមពិត នូវបដិបទាជាដំណើរទៅ (កាន់សុគតិ និងទុគ្គតិ) ក្នុងទីទាំងពួង។ ៤. ព្រះតថាគត ជ្រាបច្បាស់តាមពិត នូវលោកដែលមាន​ធាតុច្រើន មានធាតុផ្សេងៗគ្នា។ ៥. ព្រះតថាគត ជ្រាបច្បាស់តាមពិត នូវអធ្យាស្រ័យ​ផ្សេងៗគ្នា របស់សត្វទាំងឡាយ។ ៦. ព្រះតថាគត ជ្រាបច្បាស់តាមពិតនូវឥន្រ្ទិយចាស់ក្លា និងទន់ របស់ពួកសត្វដទៃ របស់​ពួក​បុគ្គលដទៃ។ ៧. ព្រះតថាគត ជ្រាបច្បាស់តាម​ពិតនូវសេចក្តីសៅហ្មង នូវសេចក្តីផូរផង់ នូវការចេញ​នៃ​ឈាន វិមោក្ខ សមាធិ និងសមាបត្តិ។ ៨. ព្រះតថាគត ជ្រាបច្បាស់​តាម​ពិត នូវការរលឹកជាតិដែលនៅអាស្រ័យក្នុងភពមុន។ ៩. ព្រះតថាគត ​ជ្រាបច្បាស់​តាម​ពិតនូវការច្យុតិContinue reading “ធម្មសារ – ត”

ឥន្រ្ទិយ ២២ ចក្ខុន្រ្ទិយ ១ សោតិន្រ្ទិយ ១ ឃានិន្រ្ទិយ ១ ជីវ្ហិន្រ្ទិយ ១ កាយិន្រ្ទិយ ១ មនិន្រ្ទិយ ១ ឥត្ថិន្រ្ទិយ ១ បុរិសិន្រ្ទិយ ១ ជីវិតិន្រ្ទិយ ១ សុខិន្រ្ទិយ ១ ទុក្ខិន្រ្ទិយ ១ សោមនស្សិន្រ្ទិយ ១ ទោមនស្សិន្រ្ទិយ ១ ឧបេក្ខិន្រ្ទិយ ១ សទ្ធិន្រ្ទិយ ១ វីរិយិន្រ្ទិយ ១ សតិន្រ្ទិយ ១ សមាធិន្រ្ទិយ ១ បញ្ញិន្រ្ទិយ ១ អនញ្ញតញ្ញស្សាមីតិន្រ្ទិយ ១ អញ្ញិន្រ្ទិយ ១ អញ្ញាតាវិន្រ្ទិយ ១ នេះហៅថា ឥន្រ្ទិយ ២២។ សូមអនុមោទនា !!!

មច្ឆរិយ ៥ សេចក្តីកំណាញ់ ៥យ៉ាង គឺ អាវាសមច្ឆរិយៈ (ការកំណាញ់អាវាស) ១ កុលមច្ឆរិយៈ (ការកំណាញ់ត្រកូល) ១ លាភមច្ឆរិយៈ (ការកំណាញ់លាភ) ១ វណ្ណមច្ឆរិយៈ (ការកំណាញ់​ពណ៌សម្បុរ) ១ ធម្មច្ឆរិយៈ (ការកំណាញ់ធម៌) ១។ (បិ.៨២, ឃ.២១២) មិច្ឆត្តធម៌ (សេចក្ដីខុស) ១០ប្រការ មិច្ឆាទិដ្ឋិ ១ មិច្ឆាសង្កប្បៈ ១ មិច្ឆាវាចា ១ មិច្ឆាកម្មន្តៈ ១ មិច្ឆាអាជីវៈ ១ មិច្ឆាវាយាមៈ ១ មិច្ឆាសតិ ១ មិច្ឆាសមាធិ ១ មិច្ឆាញាណ ១ មិច្ឆាវិមុត្តិ ១។ នេះ មិច្ឆត្តធម៌ ១០។ (បិ.៨២, ឃ.២៦៤) មិច្ឆាទិដ្ឋិ មិច្ឆាទិដ្ឋិ ការយល់ខុស មាន ១០ប្រការគឺContinue reading “ធម្មសារ – ម”

ឃរាវាសធម៌ ឃរាវាសធម៌ ៤យ៉ាង គឺ សច្ចៈ សេចក្តីពិតត្រង់។ ទមៈ ការទូន្មាន ហាត់ពត់ ដុសខាត់កាយ វាចា ចិត្ត។ ខន្តី សេចក្តីអត់ធន់ គឺអត់ធន់ចំពោះហេតុដែលនាំឲ្យកើតលោភៈ ទោសៈ និងមោហៈ។ ចាគៈ ការលះបង់ ការបរិច្ចាគឲ្យអ្នកដទៃ។